Doktor Nabíl Taʽme je syrský podnikatel. Kromě rodné arabštiny ovládá plynně dalších šest jazyků a profiluje se jako veřejný intelektuál a filozof. Aktuálně působí také jako poslanec v syrském Lidovém shromáždění. Měli jsme tu čest navštívit jej v jeho damašské kanceláři a vést s ním následující konverzaci:
Pane doktore, děkujeme za milé přijetí. Víme o Vás, že máte k České republice osobní vztah, dovolíme s Vás proto, než přejdeme k syrsko-českým vztahům obecně, požádat o Váš subjektivní pohled…
Je mi velkým potěšením setkat se s Vámi, Júnusi, jak osobně, tak zvláště kvůli tomu, že zastupujete českou společnost Dealtrade Group. Chtěl bych vyjádřit uznání všem Čechům, kteří jsou aktivní v ekonomických, společenských i politických záležitostech. Moje vazby na Česko, vlastně tedy Československo, ještě, než došlo k rozdělení na dva státy, jsou letité, srdečné a plné respektu. Od roku 1983, kdy jsem studoval ve Spolkové republice Německo, jsem navštívil Prahu několikrát, a poté ještě několikrát po ukončení studií, byli se mnou i členové mé rodiny. Měl jsem tedy možnost seznámit se z první ruky s českou historií a s krásami Prahy, kouzelného města, které si plně zaslouží být srdcem Evropy, tak jako jej ve svých srdcích chovají mnozí Syřané. Řada mých přátel studovala v Praze i v České republice obecně, a vždy jsme na toto téma spolu hovořili.
Domníváte se tedy, že mají Syřané a Češi ve svých budoucích vztazích na co navazovat?
Nepochybně. Je pravda, že naše země prošla krizí poté, kdy jsme na Blízkém východě byli premianty, zažívali jsme skvělý ekonomický rozvoj a dosáhli pokroku v mnoha oblastech. To vědí i naši čeští přátele, kteří jsou informováni o objemu naší obchodní výměny, která na obou stranách byla o exportu i importu. Poté ale byl proti Sýrii spáchán jeden velký teroristický útok, na kterém se podílela spousta zahraničních sil – arabských i nearabských – a který měl za cíl tento stát rozvrátit. To se ale nemohlo podařit, protože náš stát má hluboké kořeny v historii. Tak jako je Praha historickým městem, je historickým městem i Damašek. V případě Damašku jde dokonce o nejstarší trvale osídlené město na světě. Od jeho vzniku se v něm po tisíce let nezastavil život. Aleppo je dokonce ještě starší, snad nejstarší historické město, život v něm byl ale přerušen a neprobíhal kontinuálně. Sýrie zanechala obrovské dědictví v dějinách lidstva. Na jejím území se nachází úžasná architektura, která mnohé inspirovala. Byla centrem islámu, z něhož vyrazila muslimská vojska a dostala se až do Andalusie. Byla duchovním centrem, které navštívil arabský prorok. V Damašku působil také apoštol Pavel a psal z něj dopisy až do Říma. Nebýt Damašku, nedošlo by k takovému rozšíření dvou nejvýznamnějších náboženství – křesťanství a později islámu. Svůj otisk zde zanechalo ale také židovství. Jsou skutečné dějiny a falešné dějiny, které se dnes někteří snaží vytvářet podle svého rozmaru – ať už patří mezi vítěze nebo poražené. Nyní se Sýrie začala vzpamatovávat a zásadně pokročila v procesu porážky terorismu. Jsou země, s nimiž jsme v rozporu – jsme v rozporu s Amerikou, jsme v rozporu s Tureckem, jsme v rozporu s některými evropskými zeměmi. Byly součástí agrese proti nám, jsou nepřáteli našich základních práv. Dovolte mi smísit filozofický, ekonomický a sociální pohled a vzkázat těmto státům a národům, že nepřátelství mezi nimi a námi pramení z toho, že popřely naše základní práva a napadly nás na našem vlastním území. Pokud tato agrese ustane, ustane i toto nepřátelství. To, zda poté budeme spolupracovat nebo nebudeme, je už další věc. Spolu s Česko republikou pojí Sýrii to, že jde v obou případech o mírumilovné země. Dějiny českého národa jsou plné boje o holou existenci. Češi museli hodně bojovat. A my bojujeme nyní.
Věříte, že Sýrie může vrzy navázat na svůj předválečný rozvoj?
Uplynulo již více než deset let od vypuknutí krize a v současnosti se Sýrie s velkým odhodláním rychle zotavuje, postupuje vpřed, vstává jak Fénix z popela navzdory americko-turecko-sionisticko-izraelské agresi proti ní vedené. A znovu říkám, naše nepřátelství je vůči těm, kdo popírají naše základní práva. Nejsme apriori nepřátelé vůči nikomu. Jsme zemí pevně věřící v rozmanitost a pluralitu. Máme unikátní etnickou a duchovní skladbu, různá náboženství a nejrůznější směry. Všichni vedle sebe fungují v rámci integrovaného celku. Pokud chce někdo uctívat kámen, má na to právo, dokud mě s ním nezačne kamenovat. Taková je syrská realita.
Co byste vzkázal Čechům, kteří se zajímají o investiční příležitosti v Sýrii?
Zvu všechny české firmy a podnikatele do Sýrie navzdory tomu, že bývá vykreslována jako země, kde je stále rozsáhlá teroristická aktivita a kde se bojuje, jako země, která je nebezpečná. My si zde ale spolu povídáme o věcech, tak jak opravdu jsou. Tvrdím, že Sýrie je nejlepší zemí v rámci regionu. V Turecku, Libanonu, Jordánsku, Iráku, tam všude je neklid, zatímco my směřujeme ke strategické stabilitě. Pracujeme klidně a s rozmyslem, víme přesně, s čím potřebujeme pomoct. Kdo nyní přijde a naváže se Syřany ekonomické partnerství, v budoucnu se mu to vrátí. V blízké budoucnosti dosáhne zisku, protože jsme perspektivní země, která má komplexní potřeby. Jako ekonom a poslanec Lidového shromáždění jsem se podílel na tvorbě ekonomické legislativy. Vypracovali jsme mnoho investičních zákonů, které odpovídají mezinárodní mentalitě a mezinárodnímu jazyku. Jsme připraveni přijmout stavební společnosti, společnosti působící v průmyslu, zemědělství, cestovním ruchu. Pokud někdo přijde do Sýrie, nalezne zde skvělé zázemí pro svoji činnost. Naše pracovní síla je stále levná, a přitom disponuje schopnostmi a zkušenostmi. Dnes se hodně zaměřujeme na dosažení dovedností, ať už ve vzdělávání nebo v průmyslu. Každý zná dovednosti Syřanů. Ti, kteří byli v důsledku agresivní války nuceni opustit Sýrii, jsou nejlepším důkazem. Dnes pracují v Evropě, kde vyrábějí, tvoří a vynikají. To jsou synové Sýrie. Těm, kteří u nás chtějí investovat, se nabízejí investice do alternativních zdrojů energie, do potravinářského průmyslu, do středních výrobních odvětví. Nebudu tvrdit, že dnes potřebujme velké průmyslové investice, ale potřebujeme všestranně výhodnou spolupráci, Takovou, aby na ní získali všichni. Kdo přijde, dosáhne značných zisků, navíc ho práce u nás bude těšit. Máme příjemné klima se čtyřmi ročními obdobími a úžasně krásná místa. Lze zde investovat do hotelů, do parků na pobřeží, do průmyslového zpracování olejů. Možnosti jsou. Vím hodně o českém průmyslu a prostor se tu nabízí. Je zde levná pracovní síla a jsou zde důležité brány pro export. Zákony, na kterých jsme pracovali a pracujeme, může každý zájemce najít na stránkách ministerstva turismu v případě investic do cestovního ruchu, ministerstva průmyslu v případě průmyslových investic, nebo na portálech syrských průmyslových komor v oblastech oděvního průmyslu, výrobních materiálů či domácích elektrospotřebičů. Velice se přimlouvám za to, aby mezi námi a Čechy docházelo k praktické a realistické výměně, protože si jsme velmi blízcí, jak pokud jde o lidské, životně důležité a pro budování každé společnosti zásadní vztahy, tak pokud jde o vztahy politické. Ty kulminovaly v době před krizí – tedy před rokem 2011 –, a dnes doufáme, že se postupně vrátí. Víme dobře, že česká ambasáda je snad vůbec jedinou evropskou ambasádou, která nepřestala fungovat, a dokonce zastupovala ostatní. Děkuji přátelům v České republice a děkuji paní velvyslankyni v Damašku, která se velmi zasloužila o usnadnění vztahů s Evropskou unií a jejími mezinárodními organizacemi. Češi pro náš byli branou a stejně tak pro ně zůstává naše brána zcela otevřená.
Pane doktore, děkujeme Vám za vlídná slova a děkujeme za cenný čas a informace, které jste nám věnoval. Přejeme Vám hodně zdraví a vše dobré.
Děkuji za Váš zájem o obnovu Sýrie a doufám, že naše úsilí přinese plody v podobě zesílení spolupráce mezi Českou republikou a námi.
رجل الأعمال نبيل طعمة : سورية تتعافى و بعزم تسارع كبير وتتقدم إلى الأمام و تنهض كنهوض طائر الفينيق و كل من يأتي الآن و يؤسس شراكات اقتصادية مع السوريين يجد أنه سيكون لديه في القادم القريب أرباحاً مهمة
دمشق- يونس أحمد الناصر
الدكتور نبيل طعمة رجل أعمال سوري يتقن ستة لغات غير العربية مثقف و فيلسوف و برلماني حالياً فهو عضو بمجلس الشعب السوري تشرفنا بزيارته في مكتبه بدمشق و كان لنا معه الحوار التالي :
مساء الخير دكتور نبيل و نشكركم على الاستقبال اللطيف و اسمح لنا بسؤالنا الأول حول العلاقات السورية التشيكية و عن علاقتكم الشخصية و المهنية بجمهورية التشيك و عن وجهة نظركم بمستقبل سورية بمرحلة إعادة الاعمار التي بدأت و رسالتكم للشركات و رجال الأعمال التشيك .
الدكتور نبيل : مساءاً طيباً حينما ألتقي بك أخي يونس و يسرني كثيراً خاصة و أنك تمثل المنظومة الإعلامية Dealtrade Group التشيكية
للشعب التشيكي الصديق أتوجه بالتحية و للفاعلين و العاملين في المجال الاقتصادي و الاجتماعي و السياسي
علاقاتنا مع تشيكيا قديمة منذ أن كانت تشيكوسلوفاكيا كدولة واحدة و من ثم أخذت قرارها أن تكون دولتين
فنحن نكن للشعب التشيكي و للأصدقاء التشيكيين الكثير من الود و الاحترام أولاً من باب التعاونات التي كانت قائمة قبل و بعد حدوث الدولتين و بشكل خاص جمهورية التشيك
أنا زرت براغ عدة مرات منذ 83عندما كنت أدرس في جمهورية ألمانيا الاتحادية و زرتها بعد ذلك عدة مرات و حتى مع الأسرة .
اطلعت مباشرة على التاريخ التشيكي و على جمال براغ هذه المدينة الساحرة التي فعلاً تستحق أن تكون وجهة لأوربا و هي وجهة للكثيرين من السوريين و درس كثير من أصدقائي في جمهورية التشيك و في براغ و كنا نتحدث دائماً عن ذلك .
ضمن المنظومة التي تريد أن نتحدث بها أقول : صحيح بأن بلادنا قد مرت بأزمة مُسقطة عليها بعد أن كنا منارة في الشرق و كنا نسير بعملية اقتصادية مذهلة و تقدمنا في كثير من المجالات و حتى أصدقائنا التشيك يعلمون تماماً حجم التبادل التجاري بيننا و بينهم فقد كنا نستورد منهم و نصدر‘ليهم ( أي نتبادل العملية التجارية ) .
المهم بعدما جرى من عمل إرهابي ضخم مُورس على سورية و شارك فيه الكثير من المحيط ليس فقط الأجنبي- و لكن العربي – فالكل حاول إسقاط هذه الدولة لكنها دولة موغلة في القدم و موغلة في التاريخ
دمشق مثل براغ و دمشق أقدم مدينة مأهولة في التاريخ( بمعنى أنها لم تنقطع فيها الحياة أبداً منذ بداية تكوينها) أي منذ آلاف مؤلفة من السنين لم تنقطع فيها الحياة .
هناك حلب أقدم من دمشق و حلب هي أقدم مدينة في التاريخ و لكن انقطعت فيها الحياة .
في دمشق لم تنقطع الحياة أبداً أي أن شعبها بقي مستمراً , متوالداً , منجباً
شعب آمن بالعراقة و البناء السوري و هي المنارة الإسلامية التي انطلقت منها جحافل المسلمين وصولاً للأندلس و هي المنارة الروحية التي زارها الرسول العربي و انطلق منها قبله (بولص الرسول) رسول المحبة برسائله إلى كورونسيوس وصولاً إلى روما – أي لولا دمشق عاصمة الجمهورية العربية السورية لما كان هناك انتشار لأهم ديانتين المسيحية و بعدها الإسلامية – و لنا فضل أيضاً في الديانة اليهودية – هناك تاريخ حقيقي و هناك تاريخ وهمي – سواد التاريخ اليوم اُشتغل عليه لأن التاريخ صناعة إنسانية – أي أنا أكتب و أنت تكتب و كلٌ منا يكتب ما يريد
فالتاريخ يكتبه المنتصرون و يكتبه المنهزمون أيضاً و كلً يكتب على هواه
ما يهمنا الآن بأن سورية قد بدأت تتعافى و تقدمت كثيرا بعملية دحر الإرهاب و لم يبق سوى تلك الدول التي نختلف مع مصالحها – نختلف مع الأمريكي و نختلف مع التركي و نختلف مع بعض الدول الأوربية و هي حالة عدوان قائم أي عداوة مع تلك الدول نسميها نحن (عداوة الحق ) و اسمح لي أن أمزج فكري الفلسفي مع الفكر الاقتصادي و الاجتماعي و ما ننشده في إيصال رسائل إلى هذه الدول و البلدان و الأمم
حينما أقول عداوة الحق أي أنهم اعتدوا علينا و نزلوا على جغرافيتنا و حينما يزول هذا العدوان و تنتهي هذه القضية تنتهي العداوة لأن مفهوم العداوة دائما هي عداوة الحق (أخذت منك شيئا لم أرده لك فنشأت عداوة , حين أرده تتعادل المصالح في المنطق و يغدو لكل منا رأيٌ , هل أستمر أو لا أستمر , هل أعمل معك أو لا أعمل معك )
بيننا و بين التشيك – نحن دول مسالمة – و تاريخ جمهورية التشيك لدي ضمنه منظومة نضالية مهمة جدا و كفاحية من أجل الحياة و كافحوا كثيراً و نحن نكافح الآن
الآن و بعد عقد من الزمن مما جرى مع سورية , سورية تتعافى و بعزم تسارع كبير وتتقدم إلى الأمام و تنهض كنهوض طائر الفينيق , تنفض غبار ما جرى معها رغم وجود العدوانات الأمريكية التركية الصهيونية الاسرائيلية و أوضح مجدداً بأنها (عداوة حق ) و حينما تعود الحقوق فليس لنا عداوة مع أحد .
و نحن بلد يؤمن بالتنوع و التعدد لأننا مجموع إثني نادر و مجموع روحي نادر , ففيه من الديانات ما فيه و فيه من الطوائف و المذاهب , الكل يعمل ضمن عملية نسيجية تجانسية تكاملية نادرة , لا أحد يأخذ على أحد في عبادته و أنا بالنسبة لي أحترم من يعبد الحجر شريطة أن لا يرجمني به , فهذه حقائق السوريين .
في المجال الاقتصادي أنا أدعو جميع الشركات و رجال الأعمال التشيك إلى سورية رغم ما يصور عن هذا البلد بأنه لم ينته بعد فيه الفعل الارهابي أو فعل القتال أو أنه بلد غير آمن .
أنا أقول الآن للحقيقة و أدونها و نحن نصنع تاريخنا في هذا اللقاء , في هذا اليوم نحن نصنع تاريخاً معاً
أقول بأن سورية هي رغم كل ما يحاك و يشاع هي أفضل بلد موجود في المنطقة ( منطقة الإقليم – إقليم الشرق الأوسط )
أي أن هناك اضطرابات في تركيا في لبنان و الأردن و العراق ( هذا المحيط و نحن نتجه إلى استقرار استراتيجي و نعمل بهدوء و روية و نتتج شيئا , نحتاج المساعدة بالضبط و كل من يأتي الآن و يؤسس شراكات اقتصادية مع السوريين يجد أنه سيكون لديه في القادم القريب أرباحاً مهمة لأنها بلد واعدة تحتاج إلى كل شيء .
و أنا كاقتصادي و أعمل في الحقل السياسي بحكم أني برلماني في مجلس الشعب السوري نعمل في تلك الاتجاهات , مستعدون و طورنا كثير من قوانين الاستثمار بحيث تتوافق مع اللغة و العقلية العالمية و نحن مستعدون لاستقبال شركات إعمار في شركات الصناعة و الزراعة و الصناعات السياحية (في إنشاء الفنادق )
هذا مهم جداً و نحن نتجه في العملية المسارية التي نشتغل عليها
فالذي ينجح يأتي إلى سورية و يمد يده سيجد كثيرا من التسهيلات الكبرى التي تريحه في عملية العمل و العمالة ( في العمل ما زالت الأيدي العاملة رخيصة و متمرسة و مهاراتها عالية) و نحن اليوم نركز كثيرا سواء في التعليم أو الصناعة على إنجاز المهارة ( هذه المهارة التي يعرفها الجميع و الذين خرجوا من سورية نتاج ظروف الحرب الظالمة التي وقعت علينا خير دليل ) فهم اليوم يعملون في أوربا ينتجون و يبدعون و يتفوقون هؤلاء هم أبناء سورية
نحن اليوم نقول لمن يريد أن يتقدم في اتجاه الاستثمار ( هناك استثمار في الطاقة البديلة و هناك استثمار في الصناعات الغذائية و هناك استثمار في الصناعات التحويلية المتوسطة و لن نقول أننا بحاجة إلى استثمارات اليوم إلى استثمارات صناعية عالية و لكن نقول أننا بحاجة إلى التعاون و يقابل الجميل بالجميل و يقابل المد المادي بالمد الربحي ( في علم الاقتصاد لا أحد يعمل بخسارة )
أنا أقول من يأتي سيربح و سيحقق أرباحا مهمة و سيصل كناتج و سيحب العمل و التعاون بحكم أن مناخنا فيه الفصول الأربعة و فيه المناطق من الجمال مذهلة- هناك استثمارات فندقية و هناك استثمارات متنزهات على الساحل و هناك استثمارات في العملية الصناعية في الزيوت ممكن أن نعمل و أن أعلم الكثير عن الصناعات التشيكية و يمكن أن يقوموا بنقل بعض الصناعات لوجود أيادي عاملة رخيصة و لوجود أيضا بوابات للتصدير مهمة
هذه القوانين التي نعمل بها يستطيع أي باحث أن يجدها على مواقع وزارة السياحة بالنسبة للاستثمارات السياحية وعلى موقع وزارة الصناعة بالنسبة للاستثمار الصناعي أو على بوابات غرف الصناعة السورية في مجال صناعة الملابس و في صناعة المواد التحويلية و الأدوات المنزلية و الكهربائية
أشجع كثيرا أن يكون هناك تبادل عملي وواقعي بيننا و بين التشيك لأننا نشبه بعضنا كثيرا إن كان في العلاقات الإنسانية و الحيوية و المهمة لبناء أي مجتمع و إن كان في العلاقات السياسية التي بلغت أوجها قبل الأزمة – أي قبل 2011- و اليوم نتمنى أن تعود هذه العلاقات التي تتدرج مع العلم بأن السفارة التشيكية هي السفارة الأوربية الوحيدة ربما التي ما زالت تعمل و إن كانت تقوم بعملية تمثيل و أشكر الأصدقاء في التشيك من خلال سفيرتهم بدمشق التي أتوجه إليها بالشكر لأنها عملت كثيراً في تسهيل العلاقة مع undp الاتحاد الأوربي و منظماته العالمية
كانوا بوابة و أتمنى أن يكونوا كذلك معنا لأن بوابتنا مفتوحة باتجاههم بشكل كامل
المراسل : الدكتور نبيل طعمة أن أتوجه لكم بالشكر الجزيل نيابة عن التشيك كوني سوري و مراسل للوكالة التشيكية لكلامكم الطيب تجاه جمهورية التشيك و الشعب التشيكي الصديق و أنا أنقل لكم تحية مدير الوكالة السيد أندريه الذي أعلم تماما مدى محبته لسورية
و أشكركم بدوري للوقت الثمين الذي منحتنا إياه و المعلومات الغزيرة التي زودتنا بها و أتمنى لكم شخصيا الصحة و لشركاتكم و أعمالكم الازدهار و عاما قادما سعيداً للبلدين سورية و جمهورية التشيك الصديقة .
الدكتور نبيل طعمة : شكراً لكم و لاهتمام وسيلتكم الإعلامية بموضوع إعادة إعمار سورية و أرجو أن تتكلل جهودنا بالنجاح في تمتين العلاقات بيننا و بين التشيك .
