Pane plukovníku, poté, co Syrská arabská armáda získala zpět většinu syrského území, zůstává Idlib coby jedna z původních deeskalačních zón nyní hlavním centrem militantů, kteří odmítli projekt usmíření navržený syrskou vládou. Mohl byste nám, prosím, přiblížit, kdo se v Idlibu nachází, ve smyslu tamních organizací a uskupení, a také, jaký zaujímá syrská vláda postoj k osvobození Idlibu a jaká je její celková budoucí vize?
Idlib byl v rámci dohody v Astaně z května 2017 určen jako jedna ze čtyř deeskalačních zón. Nutno říci, že běžní Syřané byli tehdy se zřízením těchto zón nespokojení a ptali se, zda je to krok směřující k rozdělení Sýrie a zda je možné se s případným rozdělením smířit. Až donedávna nechápali smysl deeskalačních zón, nechápali, že je správné zastavit palbu a krveprolévání a řešit situaci postupně politickými prostředky s ohledem na situaci v jednotlivých regionech. V syrské politice byl od počátku kladen důraz na dialog. Prezident Asad se v roce 2011 setkal minimálně se třemi delegacemi z každého guvernorátu, někde to byli titíž lidé, jinde se členové delegací měnili. Pan prezident si vyslechl jejich názory a souhlasil v podstatě se všemi jejich požadavky, jenže v celé záležitosti šlo o mnohem víc. Už jsem říkal, že v Darʽá vše skončilo, když skončila vnější podpora. Naši lidé se tam vzápětí vynasnažili o dohodu, aby se mohli vrátit ke svým normálním životům. Co se týče postoje syrské vlády, svoji politiku od roku 2014 staví na třech pilířích. Prvním pilířem je činnost našich ozbrojených sil, které provádějí vojenské operace a osvobozují území podle rozkazů vedení. Druhým pilířem je jednání v zahraničí na mezinárodních konferencích. Třetím pilířem jsou dohody s militanty, které, nutno říct, v roce 2014 neměly podporu veřejnosti a často jsem byl dotazován, proč chceme přijímat teroristy zpátky mezi nás. Říkal jsem, že musíme iniciovat účinná řešení, pokud nechceme, aby krveprolévání a zabíjení dál pokračovalo. Tehdy jsme uskutečnili první dohody, pokud vzpomínáte, bylo to v oblasti al-Hamídíja v Homsu a na třídě Chílida ibn al-Walída. Lidé se ptali, proč je stát znovu přijímá, proč s nimi nezúčtuje, nepopraví zločince. Stát ale nechce zabíjet své občany, byť sešli z cesty, chce, aby se vrátili. Kdybychom je zabili, zůstanou po nich ženy, děti, rodiny. V tomto momentě vystupuje stát coby patriarchální autorita, pomyslný otec všech, který se stará o své děti. Syn může udělat chybu, ale musíte se ho snažit dostat zpět. Pokud by Vaše dítě udělalo chybu a šlo z nějakého důvodu do vězení, zajistíte mu právníka, kterému zaplatíte a uděláte všechno pro to, abyste syna dostal z vězení. Takto stát pohlíží na všechny své syny, dokonce i na ty, kteří se proti němu ozbrojili, dokonce i na ty, kteří zabili, pokud se podaří dosáhnout spravedlivého urovnání. To je tedy pilíř naší politiky, ke kterému jsme přistoupili v roce 2014, pilíř dohod a urovnání. Stát těm lidem odpustil a vrátil je do normálního života. Mám ohledně toho osobní zážitek. Když byla v roce 2018 vyřešena Dúmá, třetí den po osvobození jsem se zúčastnil televizního pořadu. Po jeho skončení jsem hodinu a půl mluvil s ozbrojenci a měl jsem možnost se jich ptát. Byli velmi rozdílní z hlediska kulturní úrovně, dosaženého vzdělání, profese. Bylo jich více než pět set, ale jeden konkrétní člověk mi řekl za všechny: „Sešli jsme z cesty. Prvních šest měsíců jsme stáli proti prezidentovi, byli jsme plně přesvědčeni o nutnosti pádu režimu a že jej musíme svrhnout. Po šesti měsících jsme ale vystřízlivěli.“
Vystřízlivěli ideologicky?
Nešlo pouze o ideologii, roli hrálo mnoho faktorů, ať již šlo o angažovanost, materiální faktory, příbuzenství, náboženství. To vše hrálo roli. Když si po půl roce uvědomili, že chtějí zpět, snažili se, ale neměli pocit, že by jim bylo hozeno lano, jakkoliv pravdou je, že jim ho stát hodil. Teroristé jim bránili, každého, kdo chtěl zpět ke státu, zabili. Ulice ovládaly teroristické skupiny, nevzdělaní, nekulturní lidé, zvrácení ve smyslu sexuality, morálky, vystupování. Ti, kdo byli dříve marginální, získali moc. Kriminálníci nad nimi vládli, a proto vše trvalo tak dlouho. Pokud se teroristé dozvěděli, že se někdo obrátil na stát, obvinili ho, že je agentem, odvlekli ho na popraviště a okamžitě popravili. V každém případě stát od roku 2014 umožňoval usmíření těm, kdo chtěli urovnat svoji situaci a vrátit se k normálnímu životu. Kdo chtěl nadále vést džihád, i to mu bylo umožněno. Pokud se někdo i nadále viděl v nebi s rajskými pannami a věřil ve svržení režimu, byl odvezen do Idlibu. Z původních čtyř deeskalačních zón padly Homs, Qalamún a Ghúta. Jediným místem, kam mířili zbylí bojovníci například z Darʽá tak zůstal Idlib.
Kolik je podle Vašich informací nyní bojovníků v Idlibu?
Přesná čísla nejsou známa a některé z dostupných údajů jsou evidentně nadsazené. Mnoho z bojovníků odešlo z Idlibu přes hranice do Turecka, do Evropy či do jiných region, někteří zůstali. Turecko tvrdí, že v Idlibu je pět milionů a dalších pět milionů je v Turecku. Vždyť to by byla Sýrie bez občanů! Opozice tvrdí, že čtyři a půl milionu. Bez ohledu na to, co tvrdí syrský stát, podle statistiky OSN, která poskytuje humanitární pomoc, je nejen v Idlibu, ale na severu Sýrie milion čtyři sta tisíc lidí, kterým OSN poskytuje pomoc.
Kolik z nich může být teroristů?
Čísla se různí. Sami teroristé své počty nadsazují, aby získali více finančních prostředků od svých vůdců. Místo tisíc, řeknou dva tisíce a tak dále. Podle mého názoru jsou logické a pravdě se blížící údaje, které uvádějí, že je tam zhruba šedesát tisíc teroristů a opozice dosahuje sta nebo sto dvaceti tisíc. Disponuji starou studií, na které jsme pracovali, když jsem ještě působil v Medad Center. Ta uvádí, že počet teroristů ze všech frakcí v té době v Idlibu dosahoval třiceti tisíc. Na místě dominuje Džabhat an-Nusra, tedy dnes Hajʼat Tahrír aš-Šám, nějaké počty došly z Ghúty, Darʽá, homského venkova či z Wádí Baradá. Žádná z tamních vojenských skupin ale není schopna pojmout velké desetitisíce či dokonce stotisíce, to by vyžadovalo velmi mnoho z hlediska organizace, řízení, stravování, platů.
Máte představu, jaký mezi nimi může být poměr Syřanů a cizinců?
Cizinci jsou Ujgurové, jejichž přibližný počet je sedm tisíc s rodinami. Jejich rodiny mohou být u hranic s Tureckem, celkově jsou ale Ujgurové izolovaní, konkrétně v oblasti Džisr aš-Šughúr a Darkúš a v severovýchodních pobřežních horách v provincii Latákija. V západním Idlibu jsou také Čečenci a další Kavkazané a všichni jednají s Džabhat an-Nusra, ale s Ujgury se nemísí, protože to Ujgurové odmítají.
Jaké frakce jsou v oblastech kontrolovaných Tureckem?
Je tam Džabhat an-Nusra vedená Abú Muhammadem al-Džúláním, který se pohybuje na hranici mezi tureckým a syrským vnitrozemím. Když byl v únoru 2020 zraněn, byl hospitalizován v tureckých nemocnicích. Právě kvůli častým přechodům hranic se mění teroristické skupiny a mění se i jejich počty. Jsou tam cizinci, tedy zahraniční frakce, které se nechtějí přímo zapojit, ale svou činnost s Abú Muhammadem Džauláním koordinují. Jde o Čečence, Kavkazany, Uzbeky. Vedle nich tam také působí Islámská strana Turkestánu. Složky přítomné v Džabhat an-Nusra jsou především syrské. Jsou mezi nimi i někteří cizinci, kteří slíbili věrnost nebo které Džabhat al-Nusra nutí, aby se stali její součástí. Dále tam jsou organizace založené tureckou rozvědkou (Ahrar aš-Šám, Fajlaq aš-Šám, Národní armáda sestávající z patnácti frakcí). Vedle toho je tam také Džajš al-Islám, které opustilo Ghútu a odešlo tam v rámci operace Štít Eufratu. Někteří jsou v Afrínu (oblast operace Olivová ratolest). Tyto frakce jako celek, a to v každém případě, skončí, když se změní turecký postoj. Máme nedávný zřetelný příklad, co se stalo v Darʽá, když Jordánsko změnilo postoj. Pokud změní postoj Turecko, terorismus na severu automaticky skončí.
Je podle Vás možné dosáhnout v Idlibu dohody?
To především závisí na zapojení tureckého prezidenta do řešení, protože sedmdesát procent škod způsobených Sýrii, ať už jde o destrukci, zabíjení, krádeže památek, poškozování ekonomiky včetně ničení elektráren a vodáren a kácení olivovníků, jde na vrub turecké vládě a prezidentu Erdoğanovi. V oblastech pod kuratelou Turecka a teroristických skupin se etablovali jejich vlastní telekomunikační společnosti a s olivovníky zachází, jako se dřívím na otop. Myslím, že pro Idlib existuje řešení, ale bude postupné, nebude to najednou. První záležitostí, na které jsme se dohodli 5. března 2020 a kterou by šlo rychle realizovat, protože ji podepsal prezident Erdoğan a vychází ze základního pravidla rezoluce 2254, je oddělení teroristických skupin a umírněných ozbrojených skupiny, jak byly popsány ve Vídni, byť pro nás jsou všechny jedno a to samé. Zatím k realizaci nedošlo, byť se k tomu zavázala turecká strana a Erdoğan se k tomu zavázal v dohodě s Putinem. Dne 5. března byly zastaveny vojenské operace a 1. června jsme měli dokončit realizaci tohoto usnesení a otevřít dálnici M4. Rok a půl čekáme.
Čili prvním krokem v kauze Idlibu pro syrskou vládu bude otevření dálnice M4?
Ano, minimálně se musí stáhnout z Džabal az-Záwíja, Džisr aš-Šughúr a Talál Kabána. Počínaje Saráqibem až po Latákiji a otevření dálnice M4. Pak je zde další krok. Pokud Erdoğan nechce rozdělení ozbrojených teroristických skupin, máme svoji vizi řešení. Po otevření M4 budou cizinci deportováni za hranice a vrátí se do svých zemí nebo odkud přitáhli. Erdoğan je tím, kdo je přivedl, syrská vláda je nezvala, ale oni přišli a zabíjeli Syřany. Erdoğan by si je měl vzít a buď si je nechat, nebo je poslat do jejich zemí. Není to naše odpovědnost a není to odpovědnost Syřanů. Je to odpovědnost Erdoğana, který do toho ty lidi zapletl, naverboval je, přivedl je, vyzbrojil je, vycvičil je. Takže říkám: Erdoğane, ty za ně neseš odpovědnost. Jestli si je necháš v Turecku, je nám to jedno. Jestli je deportuješ do jejich zemí, je nám to jedno. Nezajímají nás, nemáme s nimi nic společného, ale v Sýrii nezůstane ani jeden zahraniční terorista. Pokud se vzepřou svému pánu Erdoğanovi a nebudou akceptovat nic jiného než pokračování džihádu, jako se o to snažili v Darʽá, pak se o ně postará syrská armáda a jí vedená vojenská operace.
V jakém časovém horizontu by to dle Vás mohlo nastat?
Nyní čekáme na otevření dálnice M4, o věci se jedná a turecké vedení informovalo teroristické frakce, že se musí připravit na odchod a stažení, že stažení začne a dálnice bude otevřena. To je v souladu se syrskou politikou, na které se nic nemění a která stojí na třech pilířích, tedy dohodách na místě, jednáních na mezinárodních fórech a vojenských operacích. Pokud se nám podaří osvobodit Idlib v rámci dohody, bude to jedině dobře.
Dohoda většinou bývá o určitém kompromisu. Jako cenu jste ochotni Turecku zaplatit?
Cenou, kterou urovnání v Idlibu syrský lid a syrský stát platí, je časový odklad. Místo toho, aby byl Idlib osvobozen v roce 2020, bude osvobozen až teď. V každém případě nebyla po tu dobu prolévána krev, za což mohou být rádi. Takto se na to syrský stát dívá.
A jak se postavíte k syrským občanům, kteří jsou v Idlibu?
Pokud jde o Syřany, kteří jsou v Idlibu, bude na ně aplikován stejný přístup, jako v Darʽá. Nabídneme urovnání. Ti, kteří budou souhlasit, se vrátí k normálnímu životu, ti, kteří budou chtít odejít, ať odejdou, a pak zbyde to málo, co bude trvat na džihádu. Pro ně nebude existovat žádná milost a stát jim nebude schopen odpustit. Zabíjeli lidi a prováděli krvavé zločiny – postará se o ně syrská armáda.
Pokračování rozhovoru připravujeme.
العميد تركي الحسن : 70% من الأذى الذي لحق بسورية وراءه الحكومة التركية و الرئيس أردوغان و الحل في إدلب سيكون متدرج (ممرحل ) و ليس دفعة واحدة .
دمشق- يونس أحمد الناصر
السؤال : سيادة العميد , كما نعرف بمناطق خفض التصعيد تم اختيار إدلب لتجميع الإرهابيين الرافضين لمشروع المصالحة الذي طرحته الحكومة السورية بعد أن كانوا منتشرين على كامل المساحة السورية
حالياً و بعد استعادة الجيش العربي السورية لأجزاء كبيرة من الجغرافية السورية بقيت هذه البؤرة الإرهابية في إدلب
أولا – حبذا لو تعطينا فكرة عن نوعية الإرهابيين الموجودين في إدلب و أعني التنظيمات الموجودة هناك
ثانيا – أرجو أن تتفضلوا بإعطائنا فكرة عن موقف الحكومة السورية من تحرير إدلب و رؤيتها المستقبلية لتحرير إدلب .
الجواب :
سأتحدث عن إدلب و لماذا تم اختيارها كمنطقة لخفض التصعيد
أثناء صدور أو التوافق على إقامة أربعة مناطق خفض تصعيد في سورية و إدلب كانت إحداها في استنه 4 و في الشهر الخامس تحديدا
آنذاك و في الشارع السوري و كل السوريين لم يكونوا راضين عن إقامة مناطق خفض تصعيد و بدأ السؤال يطرح في الشارع السوري – هل ستقسم سورية ؟ و هل يمكن أن نقبل بالتقسيم ؟
و لم يعرف السوريون أهمية إقامة مناطق خفض التصعيد و التخلص منها تباعا الواحدة تلو الأخرى إلا مؤخرا و خاصة أن فكرة إقامة مناطق خفض التصعيد هي إيقاف الحرب (إيقاف إطلاق النار – إيقاف نزيف الدماء و التعامل السياسي مع الواقع السوري استناداً لكل منطقة من المناطق )
في السياسة السورية منذ البداية كان هناك تركيز على الحوار
الرئيس الأسد في 2011 التقى بالحد الأدنى من كل المحافظات ثلاثة وفود
قد تكون نفس الوفود و أحيانا يتم التبديل بالوفد و يأتي عناصر جديدة و يستمع إليهم و يأخذ آرائهم و قد وافق على مطالبهم جميعها و لكن الموضوع كان أكبر من موضوع مطالب .
و قد ذكرت لك الآن أنه في درعا عندما انتهى الدعم الخارجي , انتهى الموضوع و سارع أهلنا في درعا إلى التسويات بشكل كبيرو يعودون إلى حياتهم الطبيعية
و أقول بأن السياسة السورية منذ 2014 تعمل على ثلاثة محاور :
المحور الأول : و هو مستقل (عمل القوات المسلحة ) و لكنه يلتقي مع المحاور الأخرى , و بالتالي القوات المسلحة تنفذ عملياتها العسكرية و تحرر الأرض استناداً لأوامر القيادة إلا أن القيادة لديها أيضا محاور أخرى للعمل .
ما هو المحور الثاني ؟
هو التسويات و أيضا التسويات في 2014 لم يكن لها تأييد , و كثيرا ما كنت أُسأل هل نقبل من إرهابي أن يعود ؟ فأقول نعم .
لأن الأحداث الدامية التي مرت بنا سنستمر بالنزيف و قتل بعضنا البعض إن لم نبادر إلى حلول ناجعة أو نبتكر حلول .
قمنا آنذاك بتسويات و أول تسوية جرت -إذا كنت تذكر – هي في منطقة الحميدية في حمص و شارع خالد ابن الوليد … الخ
و آنذاك كثيرا ما سُئلت , لماذا تقبل الدولة و هم الآن أصبحوا في قبضتها
و تستطيع أن تقتلهم ؟
الدولة لا تريد أن تقتل مواطنيها – حتى و إن ضلوا الطريق – الدولة تريد أن تستعيدهم أو تسترجعهم .
و بالتالي ما الفائدة إذا كنت أنا أستطيع قتلك و قتلتك , سيبقى هناك شيء داخلي لدى زوجتك و أولادك وأهلك .
فالدولة تعمل كسلطة أبوية (إنها أب للجميع ) و تحنو على أبنائها
قد يخطئ الابن لكنها يجب أن تستعيده الآن ( لو كان لديك أحد الأولاد و أخطأ و دخل السجن لسبب ما فإنك ستضع له المحامي و تدفع له الأموال و تقوم بكل شيء في سبيل أن تخرجه من السجن )
الدولة تنظر بهذا المنظار إلى كل أبنائها حتى من حمل السلاح و حتى من قتل بشرط أن تحقق العدالة .
إذاً كان هناك محور آخر غير العمل العسكري و هو عبارة عن محور بديل تم ابتكاره في عام 2014 و هو عبارة عن محور التسوية – بحيث تعفو الدولة عن الناس لتستعيدهم و يعودون لحياتهم الطبيعية – و أنا لمسته لمس اليد – شخصياً – بعد انتهاء موضوع دوما في عام 2018 فقد شاركت بحلقة تلفزيونية من دوما و خلال الحلقة ( في اليوم الثالث للتحرير) وقفت مع المسلحين لمدة ساعة و نصف بعد انتهاء الحلقة و سألتهم و هم متنوعين من حيث المستوى الثقافي و التعليمي و العمل و المهنة …الخ
شدني أحدهم و عبَّر عن حال الجميع و بالطبع تحدثت مع كثيرين منهم بالتأكيد لمدة ساعة ونصف لن تكون مع شخص واحد و كان العدد أكثر من 500 شخص – شدني هذا الشخص – عندما قال لي : نحن ضللنا الطريق .
- في الأشهر الستة الأولى كنا على قناعة كاملة بإسقاط النظام و يجب أن نسقطه و نحن ضد الرئيس
- بعد ستة أشهر كما يقول المثل الشعبي (راحت السكرة و إجت الفكرة )
- سكران أيديولوجيا ؟
أكثر من ذلك هو التورط و و العامل المادي و القرابة و عامل ديني (كل العوامل )
- بعد ستة أشهر أدركنا أننا تورطنا و ذهبنا بعيدا فحاولنا أن نسترجع أنفسنا فلم يُرمى لنا حبل بمعنى (ليست الدولة التي لم ترمي الحبل أو طوق النجاة و هي فعلت ذلك ) لم تسمح المجموعات الإرهابية بذلك و كل من يمد يده باتجاه الدولة يقتل مباشرة و أصبح من يتحكم بالشارع هو تلك المجموعات الإرهابية عديمة الثقافة و التعليم و الشاذة بكل شيء جنسيا و أخلاقيا و بالسلوك العام و من أصحاب السوابق و كانت مهمشة و أصبحت تقود و بالتالي كما نقول بالعبير الدارج (تقودنا الزعران ) و بالتالي أخذنا وقت طويل و أصبح انقطاع طويل (من يتصل بالدولة و يعلمون به فوراً يأتون به لساحة الإعدام و يتهمونه بتهمة عميل أو عوايني …الخ من هذه التسميات و يعدم فورا .
التسويات ابتكرت من قبل الدولة في عام 2014 بحيث تمد حبل النجاة بحيث يعود هؤلاء – من يريد أن يسوي وضعه يبقى و يعود لحياته الطبيعية و من يريد أن يستكمل الجهاد تم السماح له بذلك إذا كان لازال مؤمنا بالحوريات و الجنة و إسقاط النظام نأخذه إلى منطقة إدلب (إدلب كانت مكان تجميع لمناطق خفض التصعيد )
عندما نريد أن نحرر منطقة بعد منطقة أين سنذهب بهؤلاء ( الراغبين بمواصلة الجهاد ) ؟
لنفترض مسلحي درعا الذين خرجوا سابقا -و ليس الآن – و ذهبوا باتجاه إدلب
هناك منطقتان مجاورتان الجولان و هناك الاحتلال الإسرائيلي ( لا يمكن ) و الأردن لا يقبل .
إذا ما هو الحل سيما و إن هؤلاء سيعيقون التسوية ؟
إذا الترحيل إلى إدلب و هي منطقة خفض التصعيد الرابعة
في حمص و القلمون و الغوطة في كل المناطق كان التجميع للذين لم يجري التحول بتفكيرهم يأتي إلى محافظة إدلب كونها هي المنطقة الرابعة إلى حين .
كم هي الأعداد ؟
- لا يوجد رقم دقيق , هناك أحيانا قد يحدث مبالغات و كثير من هؤلاء المسلحين ذهب عبر تركيا إلى الخارج – إلى أوربا أو مناطق أخرى – و البعض الآن موجود في إدلب .
- إدلب الآن وفق إحصائيات الأمم المتحدة التي تقدم المساعدات الإنسانية و هذا الرقم بغض النظر عن المبالغات السياسية فيما نقول نحن أو تقول الدولة السورية أو العصابات المسلحة الإرهابية أو تركيا ( تركيا تقول هناك 5 مليون في إدلب و 5 مليون موجودين في تركيا -يعني أصبحت سورية بدون مواطنين ! – المعارضة تقول أربعة ملايين و نصف ( هذه الأرقام في الاستثمار السياسي )
- الأمم المتحدة تقول أن في إدلب مليون و اربعمئة ألف مواطن (ليس في إدلب فقط بل في الشمال السوري) تقدم المساعدات لهم .
- كم هو عدد الإرهابيين ؟
كلٌ يقول رقم مختلف عن الآخر – أحيانا تكبر هذه الأرقام (لأن هناك عمولات مالية فقادة المجموعات يقبضون رواتب لهؤلاء
و المصلحة عندما يريد هؤلاء سرقة الأموال أن يبالغوا بالرقم فبدلا من 1000 يقولون 2000 و هكذا
الأرقام تقول بأن هناك 60 ألف إرهابي و المعارضة توصلهم إلى 100 أو 120 ألفا ( الأرقام المنطقية و التقريبية برأينا التي يمكن أن تكون بهذه المنطقة و يمكن الاستئناس بها و- أنا لدي دراسة قديمة عملنا عليها عندما كنت أعمل بمركز مداد – أن إجمالي المجموعات الإرهابية الموجودة في إدلب آنذاك يساوي 30 ألف من كل الفصائل
- كم هم الأجانب و كم هم السوريين ؟
الأجانب هناك الأيغور الرقم التقريبي هو 7000 مع عائلاتهم و قد تكون عائلاتهم على الحدود مع تركيا و لكن الايغور في منطقة منعزلة لوحدهم و تحديدا في منطقة جسر الشغور و دركوش و الجبال الساحلية الشمالية الشرقية لمحافظة اللاذقية التركستان مع القوقازيين (شيشانيين )
- في غرب إدلب موجود أيضا من الشيشان و القوقاز في هذه المنطقة و كلهم يتعاملون مع جبهة النصرة و لكنهم لا يختلطون مع الأيغور لأن الايغور يرفضون ذلك
- نأتي إلى إدلب و غرب حلب هنا وجودان للإرهاب ( وجود لجبهة النصرة و التي هي جبهة تحرير الشام و يقودهم أبو محمد الجولاني و لا يوجد رقم دقيق و لكنه قد يكون رقم أعلى استنادا لما ورده من المحافظات الأخرى من الذين رحلوا من الغوطة أو الذين خرجوا من درعا و ريف حمص و من وادي بردى .. الخ ) و بالتالي لا يمكن أن يكون هناك تنظيم عسكري يستطيع أن يستوعب عشرات الآلاف لنقول مئات الآلاف و هذا الأمر يحتاج لجهد كبير من حيث التنظيم و الإدارة و الطعام و الرواتب … الخ
قد تكون العوامل المادية متوفرة لأنهم يسرقون مساعدات الأمم المتحدة و يبيعونها للناس هناك , و بالنسبة للحكومة التركية هي على علاقة مباشرة و تقود تنظيميا و في كل المجالات , فأبو محمد الجولاني يتنقل على الحدود التركية بين الداخل التركي و الداخل السوري و عندما أصيب في شباط 2020 استشفي في المشافي التركية و بالتالي المجاميع الإرهابية متبدلة و الأرقام أيضا متبدلة ( يدخلون و يخرجون إلى تركيا )
- ما هي الفصائل الموجودة في المناطق التي تسيطر عليها تركيا ؟
هناك أجانب (يعني فصائل أجنبية مستقلة بذاتها لا تقبل أن تنخرط و هي تنسق مع أبو محمد الجولاني و هم عبارة عن شيشان و قوقازيين – الأوزبك – بالإضافة للحزب الإسلامي التركستاني )
العناصر الموجودة بجبهة النصرة هم عناصر سوريين و فيها بعض الأجانب الذين( بايعوا ) أو الذين تفرض عليهم جبهة النصرة أن يكونوا جزء منها .
في القسم الآخر هناك التنظيمات التي أنشأتها الاستخبارات التركية (حركة أحرار الشام – فيلق الشام – الجيش الوطني المكون من 15 فصيل – بالإضافة لجيش الإسلام الذين خرجوا من الغوطة و ذهبوا إلى هناك في ( درع الفرات) و قسم منهم في عفرين (منطقة غصن الزيتون ) و بنفس الوقت قسم منهم موجود في غرب حلب امتدادا لشمال حلب و أنت ذكرت الآن منطقة درع الفرات .
هذه الفصائل بمجملها و بكل الأحوال لدينا شاهد حديث و ماثل للعيان هو ما جرى في درعا ( عندما قلب الأردن ظهر المجن انتهى الإرهاب ) و عندما يتبدل الموقف التركي سينتهي الإرهاب تلقائيا في الشمال .
- كيف يمكن أن ننجز اتفاقا في إدلب ؟
أولا هذا يعتمد على انخراط الرئيس التركي في التسوية لأنه في الأساس 70% من الأذى الذي لحق بسورية وراءه الحكومة التركية و الرئيس أردوغان وحكومته سواء دمار أو قتل أو تحشيد أو سرقة آثار أو سرقة الاقتصاد- لدرجة أن المعامل فككت و بيعت في تركيا – و يقطع الزيتون وتفكك محطات الكهرباء و محطات المياه … الخ لدرجة وصلنا إلى أن شركات الاتصالات التركية تقيم شركاتها في مناطق السيطرة التي تقع تحت الوصاية التركية و المجموعات الإرهابية و تقطع أشجار الزيتون و تعامل كحطب للتدفئة – إذا هذا الواقع .
أنا برأيي أن هناك حل يمكن أن يفضي إلى ذلك .
الحل في إدلب سيكون متدرج (ممرحل ) و ليس دفعة واحدة
الدفعة الأولى: و هي التي اتفقنا عليها في 5 آذار 2020 يمكن أن تطبق سريعاً لأن الرئيس أردوغان وقَّع على ذلك و هي تنطلق من قاعدة أساسية في القرار 2254 ما هي ؟
الفصل بين المجموعات الارهابية و هذا القرار أممي و فيينا 1 و فيينا 2 كان هذا القرار موجود ( الفصل بين المجموعات الارهابية المتطرفة و المسلحة المعتدلة كما كانوا يوصفونها – وهي كلها نفس الشيء بالنسبة لنا )
نحن نقول هذا الأمر لم ينفذ حتى الآن و الجانب التركي تعهد بذلك و لم ينفذ و في اتفاق بوتين أردوغان تعهد بذلك و لم ينفذ و أوقفت العمليات العسكرية في 5 آذار 2020 استنادا إلى ذلك و كان من المفترض أن ننتهي من تنفيذ هذا الأمر و فتح الطريق الاستراتيجي M4 في 1-6-2020 و الآن تأخرنا سنة و نصف
- إذا المرحلة الأولى فتح طريق M4؟
- نعم بالحد الأدنى و الانسحاب من جبل الزاوية – جسر الشغور و تلال كبانة … إلخ بداية من سراقب وصولا إلى اللاذقية و فتح طريق M4
و هذا يستتبع مرحلة أخرى .
إذا لم يرد أردوغان الفصل بين المجموعات الإرهابية المسلحة لدينا نحن توجه أو تصور للحل .
بعد فتح الطريق M4 يجب أن تستكمل العملية من خلال الفصل بين هذه المجموعات (الأجانب يتم ترحيلهم إلى الخارج – إلى بلدانهم – أو كما يقول المثل لدينا (اللي طلع الكر عالجوزة بنزله ) و أردوغان هو من أتي بهم و الحكومة السورية لم تستدعهم بل جاؤوا و قتلوا السوريين فيجب أن يأخذهم أردوغان – و هو حر بخيار ابقائهم لديه أو إعادتهم لبلدانهم و هذه ليست مسؤوليتنا و ليست على عاتق السوريين , بل هي مسؤولية أردوغان الذي ورط هؤلاء و جندهم و أدخلهم و قادهم و سلحهم و دربهم و كل شيء – إذاً أنت مسؤول عنهم يا أردوغان (تبقيهم بتركيا ليس لنا علاقة أو ترحلهم لبلدانهم ليس لنا علاقة – تسلمهم لدولهم ليس لنا علاقة بهذا الموضوع و لكن لن يبقى إرهابياً أجنبيا واحداً في سورية
من يرفض آنذاك لدينا الحل بمعنى- إذا تمرد على سيده (أردوغان ) و لم يعد يقبل مع أردوغان سوى باستمرار الجهاد – كما كانوا يجاهدون في درعا – فالحل موجود و يتكفل به الجيش السوري عبر عملية عسكرية يقوم بها الجيش السوري على من بقي من هؤلاء .
كرؤية زمنية متى تتوقعون أن يكون ذلك ؟
نحن الآن ننتظر فتح طريق M4 و الحديث الآن يجري حول هذا الموضوع و قد أبلغت القيادة التركية الفصائل الإرهابية بأن عليهم أن يتحضروا للرحيل و أن ينسحبوا , و الانسحاب سيبدأ و فتح الطريق سيتم .
و هذا الأمر هو في جوهر السياسة السورية ( يتسق و السياسة السورية )
السياسة السورية تقول : اعمل تسوية – أعمل عملية عسكرية – أعمل في المحافل الدولية (هذه ثلاثة محاور لم يتغيروا حتى الآن )
إذا كنا نستطيع أن نحرر إدلب من خلال التسوية , فهذا مرحب به
ما هو الثمن الذي ندفعه لقاء ذلك ؟
و يقال و ماذا أنتم ستعطون تركيا لقاء ذلك ؟
نعطيها الوقت (فقط ) و نأخذ الوقت أي بمعنى آخر ( إن الثمن الذي سيدفعه الشعب السوري و الدولة السورية لقاء تسوية في إدلب هو عبارة عن تأخير في الزمن – فبدلاً مثلا من تحرير إدلب في 2020 يمكن تحريرها 2021 – و بالتالي يمكن شراء الدم مقابل الوقت و هذا الأمر الذي تنظر به الدولة السورية
أما بالنسبة للسوريين الذين يتواجدون في إدلب ستطبق عليهم معادلة درعا فالتسوية موجودة من يقبل يعود لحياته الطبيعية و من يريد أن يرحل فليرحل و من يصر على الجهاد (و هم القلة القليلة ) ومن الذي سيقوم بذلك ؟
هم الذين تورطوا بقتل الناس و جرائم الدم – لأن الدولة غير قادرة على العفو عن هؤلاء لأن هناك حق شخصي و حق عام فالدولة قادرة على العفو عن الحق العام أما الحق الشخصي فليست قادرة على ذلك – فالجيش السوري سيتكفل بهم .
