Umar Awsí, poslanec syrského parlamentu a předseda syrsko-kurdské Národní iniciativy, poskytl serveru Rebuildsyria.cz exkluzivní komentář k posledním vyjádřením bývalého spolupředsedy Strany demokratické unie (PYD) Sáliha Muslima. Ten v reakci na podpis dohody mezi Washingtonem a Ankarou, jež tlačí kurdské Lidové obranné jednotky (YPG), aby opustily město Manbidž, připustil možnost změny ve vztazích se Spojenými státy a navázání aliance se syrskou armádou a Ruskem.
RS: Co byste nám řekl na úvod k současné situaci, hlavně tedy pokud jde o aktuální postoje a prohlášení Sáliha Muslima?
UA: „Popravdě jsem aktuální Muslimova vyjádření detailně nestudoval, nicméně coby člen syrského parlamentu jsem od počátku usiloval, abychom s Kurdy v Sýrii budovali svůj domov a nespoléhali se na žádné projekty ze zahraničí. Problém, jenž je mezi syrskými Kurdy a syrskou vládou, musí být vyřešen politickým dialogem a jednáním. Je to otázka, která se táhne od padesátých let minulého století. V uplynulých letech se bohužel některé kurdské frakce obracely směrem k zahraničí. Varoval jsem je před závislostí na Spojených státech, před tím, že USA nectí žádné spojence, že jim nelze věřit a že ve skutečnosti nemají žádnou agendu pro syrské Kurdy, že pouze sledují své vlastní politické zájmy. Varoval jsem tyto frakce, že jestli budou pokračovat ve spolupráci s Washingtonem, zaplatíme za to velkou cenu. To se stalo v Afrínu, o který jsme přišli. Byl zde ruský návrh, aby byl Afrín předán syrské vládě a oblast přešla pod správu státních institucí. Tak by bylo možné ukončit krizi a zatarasit cestu tureckému nepříteli, který nyní oblast okupuje. Bohužel návrh nebyl přijat a výsledkem byly etnické čistky a destrukce regionu. Došlo k dramatickým demografickým změnám a příchodu obyvatel Východní Ghúty, kteří se odmítli usmířit se syrskou vládou. Tito se usadili v Afrínu, zatímco stovky tisíc jeho obyvatel byly vysídleny. Vždy jsem varoval, že turecko-americká dohoda ohledně Manbidže je za dveřmi a přesně to se stalo, když se dohodli na společné americko-turecké správě pro předání na západ od Eufratu ležící oblasti Turkům. Pakliže budeme nadále spoléhat na cizí země, ztratíme rovněž všechny oblasti na východ od Eufratu. Turecko je na to připraveno, jakmile zanedlouho skončí tamní volby. Syrští Kurdové nemají jinou možnost, než se obrátit směrem ke své národní metropoli – Damašku – a jednat se syrskou vládou a armádou tak, aby byla zaručena práva Kurdů a zároveň zachována geografická a demografická jednota syrského státu. Pokud se Muslimova vyjádření nesou v tomto duchu, tak jsou pozitivní, ať již směřují k Rusku nebo k syrské vládě. Je dobře, že to řekl, bohužel to ale řekl až tak pozdě.“
RS: Myslíte si, že Rusko nahlíží Sáliha Muslima coby partnera pro řešení kurdské otázky?
UA: Sálih Muslim v Straně demokratické unie (PYD) zodpovídá za oblast public relations. Chtěl bych na tomto místě vyzvat vedení PYD ke koordinaci s našimi ruskými přáteli a aby projevilo odvahu a rozhodnost a přehodnotilo sázky na zahraniční mocnosti vedené Washingtonem. Otázka syrských Kurdů je čistě vnitřní záležitostí, jež může být vyřešena pouze syrsko-kurdským dialogem, do nějž nebudou zasahovat cizí země. Opakovaně jsme toto prosazovali v naší Národní iniciativě, byl to náš přístup od samého počátku krize. Přiznávám, že jsme s touto iniciativou neuspěli, neboť ze strany syrské vlády ani od ostatních kurdských opozičních stran nepřišla žádná odpověď. Selhali jsme jako kurdští vůdci – mě nevyjímaje – a dopustili se zločinu na syrských Kurdech tím, že jsme nedokázali prosadit politiku založenou na myšlence, že Kurdové jsou součástí syrského lidu. Chybně jsme přečetli politické události v Sýrii a dívali se směrem do zahraničí. Kořenem kauzy syrských Kurdů je, že zde máme geopolitický problém z geografického a demografického hlediska. Trpíme slabostí našich regionů, které nejsou vzájemně propojeny, k čemuž se přidává, že z milionu Kurdů v Sýrii před válkou jich řada zemi opustila. Kauza syrských Kurdů nepřipomíná situaci Kurdů v Iráku, Íránu či Turecku. Vyvíjíme velké úsilí ve věci kurdského projektu v Sýrii, neboť jsme v první řadě Syřané, až poté Kurdové, což nebylo zpočátku chápáno. Mnoho kurdských vůdců se setkávalo s představiteli syrských bezpečnostních složek v Damašku a po svém návratu odmítali ve svých úřadech vyvěsit syrské vlajky v obavách, aby nebyli obviněni z kolaborace s režimem. Syrská vláda bohužel neodpovídala na naši kurdskou Národní iniciativu a považovala ji za fenomén bez jakéhokoliv praktického dopadu, přestože jsme dle našeho přesvědčení důležitou součástí syrské mozaiky zahrnující oponenty i podporovatele režimu. To je jeden z důvodů, proč některé kurdské frakce inklinovaly k jednáním s cizími zeměmi, čímž absolutně neospravedlňuji jejich vztahy s Washingtonem. Tyto vztahy byly nicméně důsledkem selhání při hledání řešení kurdského problému v Sýrii na národní bázi a nedostatku podpory pronárodním proudům mezi syrskými Kurdy. Nikdo tak nemá právo obviňovat tyto kurdské frakce z nedostatku vlastenectví. Zdůrazňuji, že bychom neměli přejímat kurdské programy z okolních zemí a aplikovat je v Sýrii, protože situace syrských Kurdů je zcela odlišná ať již z politického, demografického či geografického hlediska. Na druhou stranu neuznáváme obvinění ze strany některých kurdských stran, že se údajně snažíme lakovat obraz syrského režimu na růžovo a že s ním kolaborujeme. Nemůže nás to urazit, protože naší agendou je syrsko-kurdské národní řešení.
RS: Syrská vláda po setkání s prezidentem Baššárem al-Asadem oznámila, že kurdský problém bude vyřešen buď jednáním, nebo vojenským zásahem v případě odmítnutí jednat s vládou. Jaký je Váš názor?
UA: Podle mých informací nebyly kontakty mezi syrskou vládou a kurdskými vůdci přerušeny, a ačkoliv oficiální jednání stále nezačala, doufám, že se neformální setkání přemění ve formální, přímé rozhovory. Věřím, že se tak stane a ubezpečuji veřejnost, že varianta rozhovorů je jediným možným řešením pro Kurdy v Sýrii. Ze všech sil se snažím aktivně přispět k tomu, aby tyto rozhovory proběhly brzy.
RS: Domníváte se, že je možné, aby Rusové byli skutečnými spojenci syrských Kurdů? Co by od toho očekávali?
UA: Než odpovím, musím zdůraznit, že syrsko-kurdská otázka je vnitřní záležitostí a nikdo nemá právo se do ní vměšovat. Historicky byla pozice Rusů vůči Kurdům lepší než pozice Američanů. Samozřejmě, že Rusko ke kurdské otázce v Sýrii nepřistupuje nezištně a sleduje své vlastní zájmy. Nesmíme zapomenout, že Rusové nechali Kurdy na holičkách, když dali zelenou tureckému vpádu do Afrínu. Ještě budou překvapeni postojem Turků a jejich politikou v regionu! Je tedy možné, že přijde doba, kdy se s Rusy politicky rozejdeme, což je přirozené, neshodujeme se na všem. Právě rusko-turecká politická koordinace nám Kurdům škodí a platíme za ni. Možná Moskva spoluprací s Tureckem sleduje strategický cíl vzdálit Turecko od Washingtonu. Tady bych ale podtrhl, že Turecko nezavrhne Ameriku, ať mu dá Rusko cokoliv. Volám k odpovědnosti turecké vůdce!
RS: Sálih Muslim dle Vás přešel postoj Rusů směrem k Afrínu?
UA: Rusko se snažilo zabránit vzniku této situace v severní Sýrii, ale kurdské Lidové obranné jednotky (YPG) bohužel ruský projekt odmítly. To hnalo Moskvu, aby oblast opustila a přenechala ji Turecku. Jenže Turecko oklame každého, Rusko a Írán nevyjímaje. Z mého pohledu politika Moskvy vůči Turecku s cílem si jej zavázat skončí fiaskem. Důkazem budiž aktuální dohoda s Američany kolem Manbidže. Přeji si, aby PYD vyhodnotila své předchozí politické omyly s Američany a obrátila se k Damašku. Jiné řešení než s Damaškem totiž nemáme.
RS: Jaké jsou Vaše současné aktivity pro řešení kurdského problému?
UA: Představili jsme řadu projektů pro řešení kurdského problému jak mediálně, tak na politické úrovni. V syrském parlamentu jsem upozorňoval na kurdský problém, potkal jsem se s kurdskými vůdci v Irbílu. Bohužel musím konstatovat, že tyto mé snahy nebyly úspěšné. Syrská vláda nepřistoupila na naši Národní iniciativu a ani kurdské strany nepřijaly toto řešení. Dnes ovšem narůstá povědomí mezi syrskými Kurdy a ti, kdo původně naši iniciativu odmítali, nyní akceptují náš přístup. Pevně doufám, že nedojde k vojenskému střetu mezi syrskou vládou a syrskými Kurdy. Musíme stát za vládou a armádou a ochraňovat Sýrii a její hranice před jakoukoliv agresí. Syrští Kurdové se nesmí stát loutkami v rukou nepřátel Sýrie.
مقابلة مع عمر اوسي حول مواقف صالح مسلم عن تعاون مع موسكو
أوسي / تصريحات مسلم الأخيرة بالتحول عن واشنطن تجاه الروس جيدة لكنها جاءت متأخرة جداً
أوسي / جميع القيادات الكردية في سورية بمن فيهم أنا أجرمنا بحق أكراد سورية
أوسي/ أدعو حزب الاتحاد الديمقراطي لتوجيه بوصلته السياسية تجاه العاصمة الوطنية “دمشق” والحكومة االسورية
علق عمر أوسي عضو مجلس الشعب السوري، ورئيس المبادرة الوطنية للكرد السوريين على تصريحات الرئيس المشترك السابق لحزب الاتحاد الديمقراطي PYD “صالح مسلم الأخيرة التي كشف فيها عن احتمالية تغيّر العلاقات مع الولايات المتحدة الأمريكية وإقامة تحالفات مع الجيش السوري وروسيا، وذلك بعد توقيع واشنطن اتفاقاً مع أنقرة يجبر ميلشيات الحماية الكردية “YPG” على الخروج من مدينة منبج
بالقول:” صراحة لم أطلع بشكل دقيق على تصريحات مسلم الأخيرة لكن بصفتي عضو بالبرلمان السوري
منذ البداية توجهنا للأكراد في سورية للعمل سوية على ترتيب بيتهم الداخلي وعدم الرهان على المشاريع الخارجية وإذا كان هناك مشكلة بين أكراد سورية والحكومة السورية فإن هذه المشاكل تحل بالحوار والمفاوضات السياسية وهي مسألة قديمة منذ خمسينيات القرن الماضي.
للأسف في الفترة الأخيرة بعض الفصائل الكردية توجهوا للخارج وكنت قد حذرت تلك الفصائل من الارتهان للولايات المتحدة لكون الأخيرة ليس لديها حلفاء ولا يمكن الوثوق بها وليس لها أجندة تخص أكراد سورية إنما لديها مصالح سياسية وبالتالي فإن استمرار هذه الفصائل بالتعامل مع واشنطن سيجعلنا ندفع الكثير كما حصل في عفرين التي خسرناها حينها كان المشروع الذي طرحته روسيا هو بأن يتم تسليم المنطقة للحكومة السورية وأن تدخل مؤسسات الدولة إلى عفرين وبالتالي حينها كان من الممكن أن ننزع فتيل الأزمة ونقطع الطريق على العدو التركي الذي احتل المنطقة لكن للأسف لم يتم تطبيق ذلك المقترح مما أدى لحدوث تطهير عرقي وتدمير للمنطقة وصار فيها تغيير ديموغرافي ودخل المنطقة سكان الغوطة الشرقية الذين خرجوا من دمشق رفضا للتسوية مع الحكومة السورية وسكنوا بعفرين وتشرد مئات الآلاف من أهالي المنطقة
كنت قد حذرت دائماَ بأن الاتفاق التركي الأمريكي حول منبج على الأبواب وهذا ما حدث حيث اتفقوا على إدارة مشتركة أميركية تركية لتسليم منبج التي تقع غرب الفرات للأتراك، من هنا إذا استمرينا بالرهان على الدول الخارجية فإن جميع المناطق التي تقع شرق الفرات سنخسرها وتركيا تستعد لهذا الأمر بعد الانتخابات المبكرة التي دعت إليها.
لا يوجد حل أمام كرد سورية إلا التوجه تجاه عاصمتهم الوطنية دمشق والتفاوض مع لحكومة السورية والجيش السوري بشكل يضمن حقوق الأكراد ويحافظ على وحدة الدولة السورية جغرافياً وديموغرافياً وبالتالي فإن تصريحات مسلم إذا كانت تصب في ذات السياق فهي تصريحات إيجابية سواء كان بالتوجه إلى روسيا أو إلى الحكومة السورية هذا أمر جيد لكنه جاء متأخراً جداَ.
هل تعتقد أن روسيا تعتبر صالح مسلم شريك لحل المشكلة الكردية؟
حالياً صالح مسلم هو مسؤول العلاقات العامة في حزب الاتحاد الديمقراطي وهنا أطالب من قيادة حزب الاتحاد الديمقراطي أن ينسقوا مع الأصدقاء الروس وأن يتخذوا قرار جريء وقوي وحاسم للتخلي عن بعض الرهانات على القوى الخارجية على رأسها واشنطن
لأن مسألة كرد سورية مسألة داخلية بحتة تحل بالحوار السوري الكردي بعيداً عن الدول الخارجية وهذا الأمر طرحناه مراراً في مبادرتنا الوطنية وهذا كان توجهنا منذ بداية الأزمة، وهنا أعترف بأننا فشلنا بتحقيق هذه المبادرة لعدم وجود استجابة من الحكومة السورية وبقية الأحزاب الكردية المعارضة
نحن كقيادات كردية سورية بمن فيهم أنا أجرمنا بحق أكراد سورية ارتكبنا جرائم بحقهم حينما فشلنا بضبط البوصلة السياسية للكرد السوريين كمكون من مكونات الشعب السوري، كانت قراءتنا للأجداث السياسية في سورية قراءة خاطئة وراهنا على الخارج.
جذر المشكلة الكردية السورية أن لدينا مشكلة جيبولتيك من الناحية الجغرافية والديموغرافية نعاني من ضعف مناطقنا غير متصلة ببعضها البعض، يضاف إليها عدد الأكراد الذين كانوا يشكلون مليون نسمة قبل الحرب في سورية اليوم هاجر عدد كبير منهم لذلك قضيتنا في سورية كأكراد لا تشبه قضية الأكراد الموجودين في العراق أو إيران أو تركيا.
بذلنا جهود كبيرة حول المشروع الكردي في سوري بأننا سوريين قبل أن نكون أكراد هذه المعادلة لم نفهمها منذ البداية وزاودنا عليها كثيراً، حيث نجد عدد من القيادات الكردية الذين يتلقون بمسؤولين في الأجهزة الأمنية السورية في دمشق حينما يعودون إلى مكاتبهم يرفضون رفع العلم السوري بمكاتبهم تخوفاً من أن يتهموا بأنهم مع النظام
للأسف الحكومة السورية لم تستجب لمبادرتنا الوطنية الكردية واعتبرتنا ظاهرة صوتية فقط لكن نحن مازلنا نصر على أننا جزء هام من المكون السوري الذي يحتوي على معارضين وموالين للنظام.
وهذا أحد أسباب توجه بعض الفصائل الكردية للتعامل مع الدول الخارجية علماً أنني لا ابرر العلاقة مع واشنطن نهائياً لكن عدم إيجاد حل للمشكلة الكردية في سورية بشكل وطني ودعم تيار وطني كردي في سورية خلق تلك العلاقات لذلك لا يحق لأحد أن يتهمهم بعدم الوطنية ومن هنا أؤكد أنه لا يجب استنساخ برامج كردية من دول الجوار وتطبيقها في سورية لأن حالة الكرد السوريين مختلفة كلياً سواء سياسياً أو ديموغرافياً وجغرافياً،
في المقابل لم نسلم نحن أيضاً من اتهامات بعض الأحزاب الكردية لنا بأننا نقوم بتلميع صورة النظام ونؤيد النظام السوري وهذا أمر يشرفنا لأننا نبحث عن إيجاد حل كردي سوري وطني.
طرحت الحكومة السورية وكان هناك لقاء للرئيس السوري بشار الأسد حول مشكلة الأكراد بأن الحل إما عبر التفاوض أو عبر الحل العسكري في حال تم رفض المفاوضات مع الحكومة السورية كيف ترى هذا الطرح؟
لدي معلومات تؤكد بأن العلاقات بين الحكومة السورية والقيادات الكردية لم تنقطع يوماً بين الطرفين، فيما يخص المفاوضات الرسمية لم تبدأ بعد وهذا أمر صحيح وأتمنى أن تثمر هذه اللقاءات غير المعلنة إلى مفاوضات رسمية ومباشرة وأعتقد أن هذا ما سيحدث واطمأن الراي العام بأن خيار المفاوضات هو الحل الوحيد للأكراد في سورية وأسعى بشكل جدي لأكون عنصراً فعالاً في الوصول لهذه المفاوضات قريباً.
هل تعتقد أن الروس يمكن أن يكونوا حليف حقيقي لأكراد سورية؟ وما هدفهم من هذا التعاون؟
قبل أن اجيب على السؤال أقول بأن المسألة الكردية السورية هي مسألة داخلية ولا يحق لأحد أن يتدخل بها، تاريخياً موقف الروس من الأكراد أفضل من الولايات المتحدة وبالطبع دخول الروس على خط القضية الكردية في سورية ليس مجاناً ولها مصالحها، وهنا يجب ألا ننسى بأن الروس خذلوا الأكراد حينما منحوا الضوء الأخضر لتركيا للدخول إلى عفرين وسيتفاجأ الروس من موقف الأتراك وسياستهم في المنطقة
وربما يأتي وقت نختلف مع الروس سياسياً وهذا أمر طبيعي نحن غير متطابقين بجميع القضايا مثلاً سياسياً التنسيق الروسي التركي لا يناسبنا كأكراد ودفعنا ثمنه، ربما هدف موسكو للتعاون مع تركيا استراتيجي لإبعاد تركيا عن واشنطن لكن أؤكد بأن تركيا لن تتخلى عن أميركا مهما قدمت لهم روسيا من مصالح، وأطالب بمحاسبة القيادات التركية.
هل تناسى صالح مسلم تخاذل الروس تجاه عفرين ودخول تركيا؟
للأسف روسيا حاولت أن تتجنب حدوث مثل هذا الأمر في شمال سورية لكن وحدات الحماية الكردية رفضت المشروع الروسي الأمر الذي دفع بموسكو للابتعاد وترك الساحة لتركيا ولكن ما أراه بأن تركيا تخدع الجميع سواء روسيا وإيران
ومن وجهة نظري بأن سياسة موسكو تجاه تركيا بهدف تطويعها ستكون فاشلة دليل الاتفاق الأمريكي الأخير حول منبج
وأتمنى من حزب الاتحاد الديمقراطي مراجعة أخطائهم السياسية السابقة مع أمريكا وأن يبدؤوا بتوقيت بوصلتهم السياسية تجاه دمشق لأنه لا يوجد لدينا حل سوى دمشق.
ماذا تعملون حالياً لحل المشكلة الكردية؟
قدمنا عدد من المشاريع لحل المشكلة الكردية إعلامياً وسياسياً وفي البرلمان السوري طرحت المشكلة الكردية والتقيت بقيادات كردية في أربيل لكن للأسف خلاصة تلك المبادرات دفعتني لأسجل فشلي الذريع لا الحكومات السورية وافقت على مبادرتنا الوطنية ولا الأحزاب الكردية وافقت على ذلك الحل اليوم بدأ يظهر وعي في الشارع السوري الكردي وأصبح توجهنا مقبول من قبل الذين عارضوا مبادرتنا الوطنية في البداية.
وأتمنى ألا يحدث صدام عسكري بين الحكومة السورية وأكراد سورية ويجب الوقوف إلى جانب الحكومة والجيش وحماية سورية وحدودها من أي عدوان وبأن لا يتحول أكراد سورية ورقة بيد أعداء سورية.
