Potravinářský průmysl patří mezi klíčová odvětví ekonomik řady států, které pracují na dosažení co největší míry soběstačnosti a zajištění vlastních obyvatel. Dynamický rozvoj potravinářského průmyslu je navázán na rozvoj zemědělství a živočišné výroby coby primárních zdrojů surovin, stejně jako se pojí s dalšími významnými průmyslovými odvětvími, jako jsou mimo jiné veškeré druhy obalových materiálů, nebo s dopravou a komunikacemi. Abychom se dozvěděli více o potravinářství v Sýrii, vydali jsme se do Státního institutu pro potravinářský průmysl za jeho generální ředitelkou doktorkou Kifáh Džaqmúq, s níž jsme pořídili následující interview:
Paní doktorko, děkujeme Vám za čas, který nám věnujete. Na úvod bychom se zeptali, jak byste charakterizovala potravinářský průmysl v Sýrii?
Vítám Vás v našem institutu a děkuji za Váš zájem o naši činnost. Pokud mám charakterizovat potravinářský průmysl v Sýrii, vyznačuje se:
- Dostupností zvláště zemědělských surovin, na něž je Sýrie velmi bohatá
- Dlouhou tradicí předávanou z generace na generaci
- Vysokou (až v řádu desítek násobků) návratností investic
- Státní podporou zemědělcům a výkupem jejich plodin
- Dostupností pracovní síly (včetně kvalifikované) s nižšími náklady na mzdy oproti jiným zemím
- Geografickou polohou v blízkosti Evropy, států Zálivu a dalších trhů
Paní doktorko, představila byste nám ve zkratce svůj institut?
Státní institut pro potravinářský průmysl byl zřízen na základě legislativního dekretu č. 1849 ze dne 7. října 1975. Jeho účelem je především dohlížet na státní podniky činné v potravinářství.
Činnost jakých podniků konkrétně sleduje Váš institut?
Dohlížíme na většinu podniků v potravinářství. Pokud budeme hovořit o jednotlivých sektorech, tak, co se týče vody, v Tartúsu je Státní společnost pro balení vody. Mlékárny jsou v Ghútě, Damašku, Homsu. oleje najdete v Hamá, Aleppu a Najrab. Konzervy, ať už jde o rajčatový protlak, meruňky a další, ty produkuje Damašská konzervárenská společnost. Hrozny zpracovávají v Homsu a Suwajdě. Nesmíme také zapomenout na sušení, ať už jde o cibuli, bulgur, malúchíju, nebo tymián.
Jakých škod se na Vašem institutu a přičleněných společnostech dopustily roky války v zemi?
Řada podniků byla zničena. Například pivovary Baradá a aš-Šarq, továrna na výrobu těstovin v Jarmúku nebo konzervárna v Idlibu.
Co děláte pro to, aby byly obnoveny poškozené podniky a výroba v nich?
Podniky, které byly během války poškozeny, byly nabídnuty pro investování, aby obnovily svoji původní činnost nebo se začaly věnovat činnosti alternativní.
Mohla byste nám, prosím, nastínit současné a budoucí výrobní a investiční plány institutu?
Hodnota produkce zboží společností sdružených ve Státním institutu potravinářského průmyslu k 31. říjnu 2023 činila přibližně 264 miliard syrských liber, tržby činily přibližně 258 miliard syrských liber a bylo dosaženo zisku přibližně 38 miliard syrských liber. Prostřednictvím svých plánů se institut snaží o navýšení výrobních kapacit podniků skrze spolupráci a koordinaci s ministerstvem zemědělství a agrární reformy s cílem rozšířit obdělávané plochy podle maximálních kapacit, které mají závody k dispozici. Pracujeme také na přidání nových výrobních linek v podnicích, což přispěje ke zvýšení zisku a dosažení ekonomické renty.
Máte nějaký konkrétní plán, co se týče prodejních míst a cenové podpory pro spotřebitele?
Jsme přítomni ve všech showroomech přidružených společností a na základě smluv nabízíme produkty do všech guvernorátů. Účastníme se všech veletrhů a produkty naceňujeme podle nákladů s malou marží. Základem je pro nás standardní kvalita a bezpečnost práce.
Jakým výzvám institut čelí?
Problémem je nedostatek surovin potřebných k dosažení našich výrobních plánů, zejména, co se týče olejářství. Čelíme rovněž nedostatku technických a administrativních lidských zdrojů. Máme také intenzivní konkurenci v podobě soukromých společností, které se vyznačují novými stroji a nízkými výrobními náklady.
Jak jste na to v současné době s exportem?
Aktuálně vyvážíme především balenou vodu a antiperspiranty.
Máte obchodní vztahy se zahraničními společnostmi ze spřátelených zemí (například z České republiky)?
Jsme připraveni spolupracovat se spřátelenými zeměmi ve všech oblastech, které přispívají k zajištění požadavků na výrobu a plynulost výrobního procesu.
Co byste závěrem chtěla vzkázat našim českým, ale i šířeji evropským čtenářům?
Státní institut pro potravinářský průmysl se snaží zvýšit svůj příspěvek k dosažení potravinové bezpečnosti prostřednictvím optimálních investic do místních surovin, jejich výroby, dosažení přidané hodnoty a zvýšení výrobních kapacit podniků a závodů podle dostupných možností. Je třeba zdůraznit, že nespravedlivé hospodářské sankce uvalené na Sýrii měly velký vliv, co se týče zabezpečení výrobních požadavků a výrobních linek, což ovlivnilo výkonnost dceřiných společností z hlediska jejich výroby, prodeje a vývozu. Vyzývám proto ke zrušení ekonomických sankcí vůči Sýrii.
Paní doktorko, děkujeme Vám za milé přijetí a za poskytnuté informace.
Děkuji.
Rozhovor pořídil a zaznamenal náš damašský korespondent Júnus an-Násir.
الدكتورة كفاح جقموق : تم طرح شركات المؤسسة العامة للصناعات الغذائية التي تعرضت للتخريب خلال الحرب للاستثمار
دمشق – يونس أحمد الناصر
يعد قطاع الصناعات الغذائية من القطاعات المهمة في اقتصاد كل دولة ، باعتباره من الصناعات الأساسية والهامة التي تسهم بشكل فاعل في تأمين الغذاء للإنسان ، وتعمل على تحقيق أكبر قدر من الاكتفاء الذاتي من المنتجات الغذائية، كما أن تطوير قطاع الصناعات الغذائية يرتبط بتنمية وتطوير القطاع الزراعي والحيواني كونه المصدر الأساسي للمواد الأولية للصناعات الغذائية فضلا عن ترابطها مع فروع صناعية مهمة مثل صناعة العبوات الورقية والبلاستيكية والزجاجية ورقائق الألمونيوم ومواد التغليف على أنواعها، وكذلك قطاعات النقل والمواصلات وغيرها .
للاطلاع على هذا القطاع الهام توجهنا إلى المؤسسة العامة للصناعات الغذائية و التقينا مع الدكتورة كفاح جقموق المكلفة بأعمال المدير العام للمؤسسة و كان لنا الحوار التالي :
السؤال الأول : الدكتورة كفاح جقموق نرحب بكم على صفحات موقع إعادة إعمار سورية التشيكي و ننقل لكم تحيات إدارتنا الإعلامية و تمنياتنا لكم شخصيا بالنجاح و التوفيق و لمؤسستكم التطور و الازدهار
و سؤالنا الأول هو ما أهم ما يميز قطاع الصناعات الغذائية في سورية لو سمحتم ؟
الجواب : أرحب بكم مجددا في المؤسسة العامة للصناعات الغذائية و أتوجه بالتحية و الشكر لكم و لإدارتكم الإعلامية و للشعب التشيكي الصديق و لجهودكم بالإضاءة على عمل مؤسستنا .
و إجابة على سؤالكم نقول : ما يميز قطاع الصناعات الغذائية السورية هو:
1- توفر المواد الأولية : أن المنتجات الزراعية تعتبر هي الأساس في معظم الصناعات الغذائية وتعتبر سورية من البلدان الغنية في إنتاج هذه المواد الزراعية .
2- توفر الخبرات المتوارثة لهذه الصناعات وعراقة تلك الصناعات .
3- يعتبر الاستثمار في هذه الصناعات يحقق القيمة المضافة التي تصل إلى عشرات الأضعاف
4- تشجيع الزراعة والإنتاج الزراعي وشراء المحاصيل من المزارعين .
5- توفر اليد العاملة والخبرات الفنية في هذه المجالات مع العلم أن أجور اليد العاملة أقل من مثيلاتها في البلدان الأخرى .
6- موقع سورية الجغرافي والقرب من أوربا و دول الخليج العربي والأسواق الأخرى .
السؤال الثاني : دكتورة كفاح لو تعطينا لمحة عن تاريخ المؤسسة العامة للصناعات الغذائية و مهامها وفق مرسوم إحداثها لو سمحتي .
تم إحداث المؤسسة العامة للصناعات الغذائية بموجب المرسوم التشريعي رقم 1849 تاريخ 10/7/1975 لإنشاء وتطوير الصناعات الغذائية و تشرف المؤسسة العامة للصناعات الغذائية على شركات القطاع العام الغذائي
السؤال الثالث : ما هي الشركات التتي تتبع عمل المؤسسة العامة للصناعات الغذائية في سورية لو تكرمتم .
الجواب : تشرف المؤسسة العامة للصناعات الغذائية على معظم الصناعات الغذائية في هذا القطاع، ويتبع للمؤسسة حالياً 15شركة متوزعة في المحافظات (دمشق وريفها، طرطوس، حمص، حماة، حلب) وترتبط أنشطتها بالقطاع الزراعي ومدى توفر المواد الأولية وتقسم إلى قطاعات:
المياه: الشركة العامة لتعبئة المياه بطرطوس
الألبان والأجبان: الاسم التجاري الغوطة والميماس ألبان دمشق وألبان حمص
الزيوت: زيوت حماة -زيوت حلب- نيرب
الكونسروة : شركة كونسروة دمشق (رب البندورة – مشمش – كونسروة متنوعة)
شركتي عنب حمص وعنب السويداء
تجفيف البصل( بصل مجفف – برغل – ملوخية – زعتر)
السؤال الرابع : ما هي حجم الأضرار التي تعرضت لها المؤسسة و الشركات التابعة لها بسبب الإرهاب خلال سنوات الحرب على سورية ؟
الجواب : تعرضت عدد من شركات المؤسسة للتدمير مثل ( بيرة بردى- الشرق- اليرموك لإنتاج المعكرونة- كونسروة الميادين- كونسروة إدلب)
السؤال الخامس : حدثينا قليلا عن جهود المؤسسة لعودة الإنتاج و إعادة إعمار الشركات التي تضررت بفعل الحرب
الجواب : تم طرح الشركات التي تعرضت للتخريب خلال الحرب للاستثمار لإعادة تشغيلها بنفس النشاط أو نشاط بديل
السؤال السادس : لو تعطينا لمحة عن خطط المؤسسة الإنتاجية و الاستثمارية الحالية و المستقبلية .
الجواب : الخطط الإنتاجية والاستثمارية الحالية والمستقبلية:
بلغت قيمة الإنتاج السلعي للشركات التابعة للمؤسسة العامة للصناعات الغذائية لغاية 31/10/2023حوالي/264/مليار ل.س في حين بلغت المبيعات حوالي/258/مليار ل.س محققة ربحاً وقدره حوالي/38/مليار ل.س
تسعى المؤسسة العامة للصناعات الغذائية وخلال خططها إلى:
– زيادة الطاقات الإنتاجية في الشركات من خلال التعاون والتنسيق مع وزارة الزراعة والإصلاح الزراعي لزيادة المساحات المزروعة وفق الطاقات القصوى المتاحة للمعامل
– إضافة خطوط إنتاج جديدة في الشركات بما يساهم في زيادة الأرباح وتحقيق الريعية الاقتصادية
السؤال السابع : لو تحدثينا قليلا عن الخطة التسويقية و منافذ البيع و دعم الأسعار للمستهلك
الجواب : الخطة التسويقية ومنافذ البيع:
– يتم تسويق كافة منتجات الشركات التابعة للمؤسسة العامة للصناعات الغذائية في السوق المحلية وفق عقود وعن طريق والبيع في صالات الوزارة في مختلف المحافظات وصالة المؤسسة في السبع بحرات لإضافة إلى وجود منافذ بيع في صالات الشركات
– كما يتم البيع في صالات السورية للتجارة ويتم حالياً بيع كامل منتجات الشركة العامة لتعبئة المياه بنسبة 70% للسورية للتجارة و30% للمؤسسة الاجتماعية العسكرية
– المشاركة في كافة المعارض الداخلية/ فود اكسبو-…/
– يتم تسعير كافة المنتجات وفق الكلفة وبهامش ربح بسيط بما ينسجم مع دور المؤسسة بالتدخل الايجابي.
– العمل وفق المواصفة القياسية السورية ويتم تطبيق كافة معايير الجودة والسلامة المهنية.
السؤال الثامن : ما هي عقبات تنفيذ خطط المؤسسة (إن وجدت)
الجواب : العقبات والصعوبات :
– عدم توفر المواد الأولية اللازمة لتحقيق الخطط الإنتاجية للشركات وخاصةً شركات الزيوت (بذورالقطن)
– ارتفاع أسعار مستلزمات الانتاج بسبب العقوبات الاقتصادية وخاصة (مادة الحليب الخام- البريفورم – موادالتعبئة).
– نقص في الكوادر البشرية الفنية و الإدارية.
– المنافسة الشديدة مع شركات القطاع الخاص الذي يتميز بآلاته الجديدة وتكاليف إنتاجه المنخفضة.
السؤال التاسع : لو تحدثينا قليلا عن التصدير و الاستيراد بالنسبة لكم سابقا و حاليا
الجواب : يتم تصدير كميات من مادتي المياه المعبأة ومادة العرق
السؤال العاشر : هل لديكم علاقات تجارية مع شركات أجنبية من الدول الحليفة أو الأوربية الصديقة ( جمهورية التشيك مثلاً )
الجواب : لا يوجد أي علاقات تجارية مع التشيك ونحن على استعداد للتعاون مع الدول الصديقة في كافة المجالات التي تساهم في تأمين مستلزمات الإنتاج واستمرارية العملية الإنتاجية
السؤال الحادي عشر : كلمة أخيرة تودون إيصالها لقراء الوكالة في جمهورية التشيك و الاتحاد الأوربي
الجواب : تسعى المؤسسة العامة للصناعات الغذائية لزيادة المساهمة في تحقيق الأمن الغذائي من خلال الاستثمار الأمثل للمواد الأولية المحلية وتصنيعها وتحقيق القيمة المضافة و زيادة الطاقات الإنتاجية للشركات والمعامل وفق الإمكانيات المتاحة
ولابد من التأكيد أن العقوبات الاقتصادية الظالمة المفروضة على سورية أثرت بشكل كبير على تأمين مستلزمات الإنتاج وخطوط الإنتاج الأمر الذي أثر على أداء الشركات التابعة من حيث إنتاجها ومبيعاتها وصادراتها و ندعو لرفع هذه العقوبات عن سورية .
- الدكتور كفاح نشكر لكم لطف الاستقبال و الإجابات التي حصلنا عليها
- شكرا لكم
