Od pádu Adama a Evy z ráje provází člověka na této zemi náboženství. Když hovořím o náboženství, nemám na mysli tzv. abrahámovská náboženství čili monoteismus, ani jiné podoby organizovaného náboženství, ale myslím víru lidí v existenci obrovské a nesmírné síly řídící náš osud a usměrňující naše činy. Víru, k níž se člověk uchyloval v časech slabosti, od níž si sliboval, že jej uchrání před hrozícími katastrofami. Lidé v dávných časech uctívali kameny, stromy, hady, řeky a další objekty, o kterých se domnívali, že je mohou zachránit a zlepšit jejich životní podmínky.
Náboženská legenda vypráví, že se mezi sebou synové Adama (otce lidstva) pohádali a přinesli Hospodinu oběť. Zatímco pastýř Kain přinesl nemocnou ovci, zemědělec Ábel nabídl nejlepší zrno pšenice ze svého pole, na kteroužto oběť na znamení přijetí sestoupil svatý oheň. Kain, jehož oběť byla odmítnuta, na bratra žárlil a zavraždil jej. Adam vraha Kaina pokáral a poselství víry se přeneslo na dalšího z Adamových synů Šéta.
Poté se lidé ztratili v Boží přírodě, rozdělili se a zalidnili zemi. Čelíce drsným podmínkám, nouzi a své slabosti, začali hledat božstva, jež by mohli uctívat a hledat u nich pomoc. Tak začali uctívat kameny, volat o pomoc k stromům, hledat plodnost v řekách a obracet se k dalším projevům mocné přírody. A přinášeli přírodním božstvům lidské oběti, aby s nimi tato božstva byla spokojena a přestala jim škodit. Řeky jako Nil, Amazonka či Ganga pohltily miliony lidských obětí, které byly pečlivě vybírány často v podobě nejkrásnějších žen a nejsilnějších mužů, aby byli bozi potěšeni.
Teprve později vznikl koncept organizovaného náboženství, které mělo zachovávat práva a chránit společnost. Vznikly kodexy v duchu dekalogu s příkazy nevraždit, nesmilnit, nekrást, nesvědčit křivě. Náboženství formovalo společenské systémy, v nichž lidé koexistují v míru a jejich narušitelé jsou považováni za zločince zasluhující trest.
Objevili se kazatelé a reformátoři, kteří vyzývali lidi ve svých společnostech k vyšší formě monoteismu a uctívání jediného Boha převyšujícího veškerá lidmi vytvořená božstva. Každý, kdo bránil tomuto uctívání, byl označen za nevěřícího a popírače jediného Boha řídícího osudy lidí a zjevujícího své poselství. Islám takto uznává tři hlavní poselství: Mojžíšovu Tóru, Ježíšovo Evangelium a nakonec Korán, jenž byl zjeven Muhammadovi ibn Abdulláhovi a který muslimové považují za poslední a nejdokonalejší z poselství.
Po příchodu každého z poselství propukly války, v nichž umíraly miliony lidí, a v bezpečí byli jen ti, kdo nové poselství uznali a přijali jeho podmínky. Lidé, kteří předávali Muhammadovo poselství, jej rozdělili do řady směrů a sekt, jejichž příslušníci šli proti sobě navzájem a snažili se přiblížit Bohu skrze krky příslušníků jiných směrů a sekt. Dosud tečou potoky krve, když hledají zalíbení u Boha, zatímco On bdí, vidí a bude soudit provinilce v den Posledního soudu, jak se stoupenci všech poselství shodují.
Máme před sebou zprávy o množství náboženských válek, a to pouze o těch, které zaznamenaly historické knihy, zatímco náboženské genocidy v době předpísemné nebyly zaznamenány.
Evropa prožila éru „náboženských válek“, která trvala sto třicet jedna let. Tyto války se odehrávaly ve Švýcarsku, Francii, Německu, Rakousku, českých zemích, Holandsku, Anglii, Skotsku, Irsku, Dánsku a Španělsku. Nejnižší odhady hovoří o několika milionech mrtvých. Ve Francii tyto války probíhaly v osmi vlnách, většina z nich se odehrála mezi katolíky a protestanty. Německo v průběhu třicetileté války ztratilo polovinu své populace. Švédská armáda v Německu zničila na dva tisíce hradů, osmnáct tisíc vesnic a patnáct set měst, počet žen po tomto plenění vysoce převyšoval počet mužů. Válka ve Španělsku měla za oběť na tři sta šedesát tisíc lidských životů, mezi nimi téměř šest a půl tisíce duchovních.
Tyto války byly tak dlouhé a krvavé, protože boj proti náboženství je závažnější oproti boji proti státu, neboť se všichni domnívají, že jsou povoláni vyšší mocí bojovat za očistu víry. Vysvětlení evropských náboženských válek je obšírné, podstatné však je, že skončily a místo nich byly ustaveny nové mezinárodní vztahy, byla založena Evropská unie a jednotlivé země vytváří společné klima pro spolupráci v oblasti průmyslu, letectví či zbrojení, navzdory dlouhé historii nepřátelství a krutých válek. Vzájemné náboženské války skončily.
Jinou událostí, kterou můžeme zmínit, je povstání muslimů v Číně v devatenáctém století. Šlo o náboženskou válku nazývanou Dunganské povstání nebo také válkou menšin. Povstání mělo za cíl ustavit v Číně islámský emirát, což se nakonec nepodařilo, přičemž zahynulo velmi mnoho lidí. Počet obětí se odhaduje na dvanáct milionů. Ztráty většinově chuejských obcí zapříčinily útěk mnoha muslimů na území Ruska.
Největší náboženskou válka, která v Číně v devatenáctém století propukla, byla ovšem způsobena touhou velké skupiny lidí modifikovat buddhistické náboženství a přidat do něj křesťanské prvky. Tzv. povstání tchaj-pchingů vedl Chung Siou-čchüan, jenž převzal kontrolu nad vládou s cílem vyhladit všechna tradiční náboženství a chtěl vést válku proti v Číně vládnoucí dynastii Čching. Ta však byla podporována francouzskými a britskými silami a patnáct let trvající konflikt skončil Chungovou porážkou a ztrátou dvaceti milionů životů.
V roce 1616 ovládl vůdce Nurhači mandžuské kmeny na severovýchodě Číny a o dva roky později požadoval po dynastii Ming, aby mu platila tribut. Ta odmítla, načež propukla několikaletá válka, kterou dynastie Ming prohrála a jejíž počet obětí se odhaduje na dvacet pět milionů. Vláda mandžuské dynastie ale netrvala dlouho a v roce 1912 ji ukončil vznik Čínské republiky.
Ale i předmoderní dějiny Číny byly neméně kruté a krvavé. Například během povstání An Lu-šana proti třem císařům dynastie Tchang v osmém století zahynulo údajně na třicet šest milionů lidí.
V článku o jihoamerické incké civilizaci zveřejněném britským Guardianem píše autor o temném aspektu vyspělé civilizace Inků, kteří se ve snaze odvrátit přírodní katastrofy přicházející z neklidného Pacifiku uchylovali k obětování dětí, jak ukazuje Kim MacQuarrie, jeden z předních antropologů, když cituje Juana de Betanzos, jenž roku 1551 zaznamenal, že děti, jež měly být obětovány horským a dalším bohům, byly shromážděny ze všech koutů země a neseny ve společných lůžkách krásně oblečeny.
Jezuitský misionář Barnabé Cobo v roce 1653 napsal, že je lidskou přirozeností nezabíjet vlastní dětí, pokud člověk neočekává lepší odměnu nebo si nemyslí, že pošle své děti na lepší místo. Tím autor snad nejlépe vystihnul motivaci lidí pro obětování svých dětí, jejich víru v Boží odměnu a lepší místo pro obětované potomky. Islámská kultura nakonec zná ekvivalent v podobě Abrahamova odhodlání obětovat svého syna Ismáʽíla. Zde ovšem před samou obětí sestoupili andělé s velkým beranem coby náhradní obětí sloužící jako poselství lidem, aby neobětovali své děti pro potěchu Boha a místo nich obětovali zvířata, jež jsou povolena k jídlu.
Pokud matky v naší zemi umísťují výbušniny na vyhublá těla svých dcer, pokud otcové zabíjejí své syny a pokud synové zabíjejí své matky hledajíce Boží souhlas a doufajíce v jeho odměnu, musíme se zamyslet nad tím, co tyto lidi přimělo k takové oběti, musíme se zamyslet nad intelektuálním a ideologický dědictvím, které tito lidé nasávají v naději, při níž se dopouštějí takových strašlivých činů. Boj proti této vražedné myšlence je jedním z největších lidských úkolů, kterým se musí zabývat všechny dobré síly světa, aby přestaly téct řeky nevinné krve.
Množství z důvodu náboženství v průběhu lidských dějin přetnutých krků jako by značilo snahu oddělit od sebe mysl a tělo.
مقصلة الدين و أعناق الكافرين .. بقلم : يونس أحمد الناصر
منذ وجد الإنسان على هذه الأرض بهبوط آدم و حواء من الجنة كما تقول الروايات , رافق الدين مسيرة البشر على هذا الكوكب , و عندما أقول دين فلا أعني الديانات السماوية أو التوحيدية أو غيرها , إنما إلى إيمان البشر بوجود قوة كبرى هائلة تتحكم بمصيرنا و تقود تصرفاتنا , نلجأ إليها في ضعفنا لتنقذنا من أهوال الكوارث التي قد تحل بنا , و يتساوى عند هذا عابد الحجر مع عابد الشجر و الأفعى و النهر و غيرها من القوى التي ظن البشر إنها قادرة على إنقاذهم و تحسين ظروف معيشتهم.
و كما تقول الأسطورة الدينية فإن أبناء آدم( أبو البشر ) قد وقع الخلاف بينهم و قدما قربانا للرب فقد قدم قابيل قرباناً و هي شاة مريضة كونه راع للغنم بينما قدم هابيل أفضل سنابل القمح في حقله كونه مزارعاً فنزلت النار المقدسة على قربان هابيل , دليلا لقبول قربانه , و رفضت قربان قابيل الذي حسد أخاه فقتله و قام آدم بطر قابيل( القاتل ) , وانتقلت رسالة الإيمان من آدم إلى ابنه شيث أو ” هبة الله “
ثم تاه البشر في طبيعة الرب الذي يعبدون و افترقوا بعد الكثرة و عمروا الأرض و بدأوا يبحثون عن إله يعبدونه نتيجة لحاجتهم و ضعفهم في مواجهة ظروف الطبيعة القاسية و بدأوا يستعينون بالوسائل التي قد تقربهم من الرب فآمنوا بالحجر كالأصنام يستجيرونها و أشجار الغابة يستغيثون بها و الأنهار التي تنشر الخصب و غيرها من مظاهر الطبيعة الجبّارة و يقدمون لها الأضاحي (البشرية ) كي ترضى عنهم و تكف أذاها عنهم , فابتلعت أنهار الأرض كالنيل و الأمازون و الغانج و غيرها ملايين الأضاحي البشرية و التي يتم اختيارها بعناية كأن تكون أجمل النساء أو أقوى الرجال طلباً لمرضاة الرب .
تشكل مفهوم الدين فيما بعد و مع ظهور المجتمعات لحفظ الحقوق و حماية المجتمع فكانت الوصايا العشرة ” لا تقتل , لا تزن , لا تسرق , لا تشهد بالزور … الخ ” كنظام مجتمعي يتعايش فيه البشر بسلام دون أن يعتدي أحدهم على الآخر و من يخالف ذلك يعتبر مجرماً يستحق عقاب المجتمع.
ثم ظهر الدعاة و المصلحين يدعون أبناء مجتمعاتهم إلى ديانات توحيدية تدعو إلى إله واحد أكبر من كل الآلهة التي يعبدها البشر , و هو الإله الذي يستحق العبادة و كل من يخالف هذه العبادة يعتبر كافراً و منكراً للرب الواحد المتحكم بمصير البشر , و تتالت رسالات السماء التي يقر الإسلام بثلاثة منها هي توراة موسى و إنجيل عيسى (يسوع المسيح ) و القرآن الذي أنزل على محمد بن عبدالله و الذي يعتبره المسلمون خاتم الرسالات و أكملها .
وعند ظهور كل رسالة كانت تنشأ حروب أهلية يذهب ضحيتها ملايين البشر , و لا يسلم منها إلا من يقر بالرسالة الجديدة و يعتنقها , وإلا صار غريباً- إذا سلم بحياته فعليه الخضوع لأصحاب الديانة الجديدة- و الالتزام بشروطها للبقاء , و تناقل البشر الرسالة المحمدية التي افترقت فرقاً كثيرة كل فرقة تكفّر أختها و يتقرب أتباعها إلى الله برؤوس أصحاب الفرق الأخرى , ولا زالت أنهار الدماء تتدفق طلباً لرضى الله الذي يراقب و يرى و سوف يحاسب الظالمين في يوم الدين بزعم كل أصحاب الرسالات و معتنقي أي دين.
و كأمثلة عن الحروب الدينية نستطيع أن نذكر ما سجلته كتب التاريخ القريب , لغياب التوثيق في جرائم الإبادة البشرية بسبب الدين قبل عصر التدوين .
هناك عصر في أوروبا اسمه عصر الحروب الدينية , استمرت مائة و واحدا و ثلاثين عاما, جرت هذه الحروب في سويسرا و فرنسا و ألمانيا و النمسا و بوهيميا و هولندا و انجلترا و سكوتلاندا وايرلندا و الدنمارك و اسبانيا, قتلت هذه الحروب في اقل التقديرات (2) مليون نسمة, في فرنسا استمرت ضمن ثماني موجات متتالية, كان جلها بين البروتستانت و الكاثوليك. خسرت ألمانيا في حرب الثلاثين عاما نصف عدد سكانها, دمر الجيش السويدي في ألمانيا 2000 قلعة و ثمانية عشر ألف قرية وألف و خمسمائة مدينة , حتى أصبح هناك وفرة في النساء و قلة في الرجال, الحرب الأهلية في اسبانيا قتلت (6485) رجل دين, و حوالي ثلاثمائة و ستون ألف ضحية.
هذه الحروب أمدها طويل, و خسارتها فادحة, لأن إسقاط عقيدة أخطر من إسقاط دولة, الكل يعتقد أنه مكلف بأمر سماوي لتطهير العقيدة.
على أية حال الشرح يطول حول هذه الحروب, و لكنها انتهت و بدأت مكانها العلاقات الدولية الجديدة و ظهر الاتحاد الأوروبي, و الدول تحاول أن تخلق مناخاً جديداً للتعاون في مجالات الصناعة و الطيران و التسليح, رغم كل هذا التاريخ من العداوات و الحروب الطاحنة أي أن حروبهم الدينية فيما بينهم قد انتهت.
يمكننا أن نذكر أيضاً تمرد المسلمين في الصين في القرن التاسع عشر كانت حرباً دينية ، وتسمى أيضاً ثورة دونغان وحرب الأقليات و نشأت هذه الحرب بسبب انطلاق العديد من الانتفاضات التي تهدف لإقامة إمارة إسلامية في الصين والتي فشلت في النهاية وتسببت بموت أعداد كبيرة من البشر ، ويقدر عدد القتلى بـ12 مليون شخص، أما الأمر المؤكد فهو فقدان بلدة “هوي” التي كان سكانها من المسلمين لنسبة 91% من كثافتها السكانية بعد الحرب، وهو الأمر الذي أدى لهروب العديد من المسلمين إلى روسيا.
أكبر الحروب الدينية التي نشأت في القرن التاسع عشر في الصين كانت بسبب رغبة جزء كبير من الشعب بتعديل الديانة البوذية وإضافة بعض الأمور من المسيحية إليها، قاد هذا التمرد هونغ كويسكان وسيطر على الحكم وأراد أن يمحو كل الأديان التقليدية والغير سماوية كما رغب بشن حرب خاصة على سلالة تشينغ التي حكمت الصين في ذلك الوقت، ولكن القوات الفرنسية والبريطانية دعمت سلالة تشينغ واستمرت الحرب لمدة 15 عاماً انتهت بهزيمة هونغ وفقدان ما يقرب من 20 مليون شخص حياتهم و في عام 1616 بدأ زعيم منشوريا نورشاكي السيطرة على قبائل منشوريا الموجودة في الصين، في 1618 طالب سلالة مينغ أن تدفع له الجزية ولكنهم رفضوا ودخلوا في حرب معه استمرت لسنوات وفي النهاية خسروا الحرب، ولكن لم يدم حكم سلالة منشوريا طويلاً فقد بدأت جمهورية الصين في عام 1912 ويقدر عدد القتلى خلال هذه الحرب بـ25 مليون شخص.
و استمر التمرد لفترة طويلة شهدت 3 أسر من أباطرة سلالة تانغ في الصين ويقال إن هذا التمرد لم يتوقف لفترة كبيرة وتسبب في موت 36 مليون شخص .
و في مقال نشرته الجارديان البريطانية حول حضارة الأنكا في أمريكا اللاتينية يقول فيه الكاتب ( وقد حاولت حضارة “الأنكا” أن تقف بقوة لدرء تلك الكوارث الطبيعية التي كانت تقف على حزام النار للمحيط الهادي، وأظهرت هذه الحضارة المتقدمة جانبًا غامضًا بل يكاد يكون واحدًا من أسرارهم الكثيرة متمثلاً بتلك العادة التي انتهجها شعب “الأنكا” بالتضحية بالأطفال لإرضاء الطبيعة، كما يوضح ذلك العالم كيم ماكويري وهو أحد روّاد الأنثروبولوجيا)
ويشير هذا الكاتب في اقتباس مأخوذ من خوان دي بيتانزوس في عام 1551 يقول فيه التالي: هؤلاء الأطفال (لا بد من التضحية بهم إلى الجبل والآلهة الأخرى) وسيتم جمعهم من جميع أنحاء الأرض وسيحملون بالمهود معًا… وينبغي أن يرتدوا الملابس الأنيقة جدًا، ويأتوا إناثًا وذكورًا) .
ويقول اقتباس آخر لبرنابيه كوبو في عام 1653 التالي( إن الطبيعة البشرية للإنسان لا تسمح له بقتل أطفاله, ما لم يكن يتوقع جزاءً أو أجرًا أفضل عما كان يفعل، أو ما لم يعتقد أنه سيرسل أطفاله إلى مكان أفضل)
و لعل الخاتمة التي ختم بها كاتب المقال مقالته تعتبر أكبر معبر عما يدفع الناس للتضحية بأولادهم ” فلذات أكبادهم ” كونهم يتوقعون من الله جزاء أو أجرا أفضل و يعتقدون بأن أولادهم الضحايا سيذهبون إلى مكان أفضل و في الثقافة الاسلامية ورد ما يشابه ذلك عندما هم إبراهيم للتضحية بابنه اسماعيل و قبل التنفيذ نزلت الملائكة بكبش عظيم فداءاً لاسماعيل في رسالة للبشر بعدم التضحية بأبنائهم لمرضاة الرب و التضحية بالحيوانات التي يحل أكلها .
و في بلادنا عندما تقوم أم بتفخيخ جسد ابنتها النحيل بالمتفجرات أو أب يقتل ولده أو ابن يقتل أمه طلباً لرضى الله و طمعاً بمثوبته علينا أن نفكر بما جعل هؤلاء يقدمون على هذه التضحية و بالموروث الفكري و العقائدي الذي تشربه هؤلاء طمعاً بوعد آخروي للمجرم و الضحية ( من يقدم الضحية و الضحية ذاتها ) بنفس الوقت ليقدم على هذه التضحية بهذه الطريقة الفظيعة و محاربة هذا الفكر القاتل هو مهمة إنسانية كبيرة يجب أن تتصدى لها كل القوى الخيرة في العالم كي تتوقف أنهار الدماء البريئة عن الجريان .
أعناق كثيرة فصلتها مقاصل الدين عبر التاريخ البشري و كأنها إشارة إلى محاولة للفصل بين العقل و الجسد .
