Jedním z nejdůležitějších úkolů v rámci rozvoje zemědělství je zajistit jeho růst tak, aby byl v rovnováze s růstem populace a jejími zvyšujícími se požadavky. Sýrie je charakteristická rozmanitým zemědělským prostředím, jež je vhodné pro různé druhy plodin rozšířené v povodí Středozemního moře. Z toho vychází rozmanitost lokální zemědělské produkce, a to jak rostlinné, tak živočišné, jež má potenciál uspokojit jak místní spotřebitele, tak být vyvážena na zahraniční trhy.
Syrská vláda usiluje o zefektivnění využívání zemědělských zdrojů prostřednictvím poskytování podpůrných služeb, mezi které patří zemědělský vědecký výzkum, meliorace, projekty rozvoje venkova, vzdělávání a školení či poskytování ovocných a lesních sazenic. Vládní investice směřují k celkovému zlepšení výrobních a investičních podmínek v souladu s cíli udržitelného rozvoje v zemi, aby bylo dosaženo potravinové bezpečnosti, bylo zajištěno potřebné množství pracovních míst a přebytky mohly být exportovány. Výzvy, kterým zemědělský sektor v Sýrii čelí, nicméně vyžadují širší aplikaci výsledků vědeckého výzkumu, jakož i spolupráci v rámci více relevantních ministerstev. Půdní zdroje i nadále trpí mnoha problémy, jakými jsou částečná ztráta úrodnosti, zasolování a degradace, klimatické změny v důsledku sucha a nedostatku srážek, dále lidským faktorem, procesy intenzifikace zemědělství a roztříštěností zemědělských podniků, což brání investicím a mechanizaci. Aby byly zachovány vodní zdroje a snížil se deficit vody, je třeba se zaměřit na používání moderních technik zavlažování a sběru vody a na vývoj odrůd odolných vůči suchu, které spotřebovávají méně vody a jsou závislé na zemědělských cyklech. Rozvoj zemědělského sektoru stojí na předních příčkách mezi prioritami celkového hospodářského a sociálního rozvoje Sýrie. Význam zemědělských investic v posledních letech vzrostl, aby bylo dosaženo potravinové bezpečnosti, snížil se prohlubující se rozdíl mezi nabídkou a poptávkou po potravinách a kompenzoval se nedostatek ropných zdrojů. Zájem vlády směřoval k navýšení takových investic, které podpoří zemědělskou infrastrukturu prostřednictvím výstavby přehrad, veřejných zavlažovacích sítí, meliorací, podpory zemědělského vědeckého výzkumu, zřizování zemědělských silnic a podobně. Generální úřad pro vědecký zemědělský výzkum je jedním ze subjektů podporujících rozvoj zemědělství v Sýrii. Abychom se seznámili s jeho činností, vydali jsme se do jeho sídla v Damašku a setkali se se zástupcem generálního ředitele a ředitelem oddělení výzkumu ochrany rostlin doktorem Bahá ar-Rahbánem a s ředitelem odboru pro výzkum přírodních zdrojů doktorem Manhalem az-Zu’bím, s nimiž jsme vedli následující rozhovor.
Nejprve bychom Vám chtěli poděkovat za milé přijetí a vyřídit Vám pozdravy od českého vedení webu Rebuildsyria a Vaším prostřednictvím pozdravit i všechny další pracovníky Generálního úřadu pro vědecký zemědělský výzkum a ministerstva zemědělství. Na začátku poprosíme, abyste úřad stručně charakterizovali.
BR: Jedná se o těleso s právní subjektivitou, které má na základě vyhlášky č. 24 z roku 2012 finanční a správní nezávislost a přímou vazbu na ministra zemědělství a agrární reformy, jenž je předsedou jeho správní rady. Náplní činnosti úřadu je plánování a provádění akademického a aplikovaného výzkumu s cílem řešit problémy v zemědělství a dosáhnout co nejlepší kvantitativní a kvalitativní efektivity produkce, aby bylo dosaženo národní potravinové bezpečnosti a zvýšila se konkurenceschopnost našich zemědělských produktů za současného zachování zdravého prostředí zaručujícího udržitelnost přírodních zdrojů. K tomu je zapotřebí vědeckých a technických kádrů vyznačujících se etickým přístupem, efektivitou, profesionalitou a vůlí participovat na budování ekonomiky hojnosti a blahobytu. Jedině tak lze dosáhnout kvalitní živočišné a rostlinné zemědělské produkce, zvýšení produktivity, snížení výrobních nákladů, zachování přírodních zdrojů a obecně udržitelného rozvoje zemědělství s ohledem na klimatické změny a sucho v Sýrii a celém arabském regionu. Obecnou strategii pro zemědělství v Sýrii lze shrnout bodově:
- Dosažení potravinové bezpečnosti a plné zajištění národních potřeb klíčových potravinářských komodit pro občany
- Udržitelnost přírodních zdrojů (půda, voda, lesy, pastviny) a hospodářských investic; jejich ochrana před znehodnocením, vyčerpáním a znečištěním
- Uvádění zemědělských produktů na trh
- Navýšení úlohy bankovního systému v oblasti financování, pojištění a zemědělských záruk
- Snižování chudoby prostřednictvím komplexního rozvoje venkova přispívajícího ke zvýšení příjmů zemědělců a integraci rozvojových politik s ostatními sektory
Generální úřad pro vědecký zemědělský výzkum má jasně stanovené cíle. V rámci studia současné situace zemědělství v Sýrii, identifikace problémů a možností rozvoje a vypracování dlouhodobých výzkumných strategií a prozatímních akčních plánů chceme zvýšit produktivitu zemědělství, zlepšení kvality zemědělských produktů, snížit výrobní náklady a zachovat přírodní zdroje Chceme rozvíjet schopnosti našich vědeckých a technických kádrů a chceme navazovat vztahy s partnery ať už na regionální, arabské, nebo plně světové bázi. Sýrie velmi pokročila stran biotechnologického výzkumu, moderního zavlažování, živočišné výroby, specifikací zemědělských produktů i ekologického zemědělství. Jde nám o praktické propojení zemědělského výzkumu se soukromým sektorem, abychom výsledky výzkumu uvedli do praxe a tento proces akcelerovali, a vše probíhalo v rámci celostátního zemědělského a obecně hospodářského rozvoje.
Jak jste na tom s infrastrukturou a kádry schopnými tuto strategii naplňovat?
BR: Generální úřad pro vědecký výzkum má ve svých přidružených centrech potřebnou infrastrukturu i vědecké kádry schopné plánovat a provádět výzkumné činnosti v týmovém duchu, aby bylo dosaženo požadovaných řešení problémů zemědělského sektoru a rozvoje venkova.
Jaké jsou hlavní oblasti vědeckého výzkumu v rámci úřadu?
MZ: Podle specializovaných oddělení úřadu je lze rozdělit následovně:
Oddělení pro výzkum přírodních zdrojů:
- Integrované a udržitelné využívání přírodních zdrojů pro zemědělské účely
- Efektivnější využívání zemědělských vstupů pro navýšení produkce
- Hledání norem pro využívání netradičních vod v zemědělském zavlažování
- Boj proti rozšiřování pouští, stabilizace písečných dun a snižování vodní a větrné eroze půdy
- Nalezení vyváženého hnojení pro všechny plodiny v různých klimatických podmínkách
- Racionalizace a zlepšení účinnosti používání různých hnojiv
- Rozvoj lesů, zalesněných oblastí a pastvin
- Využití matematického modelování v řízení přírodních zdrojů
- Zvyšování vědecké kompetence výzkumných pracovníků prostřednictvím interních a externích vzdělávacích programů a stipendií na bakalářské, magisterské i doktorské úrovni
- Poskytování rozšiřujících technických služeb v oblasti řízení a racionalizace využívání přírodních zdrojů formou integrovaného technologického balíčku pro zemědělce a farmáře
Oddělení pro výzkum plodin:
- Vývoj odrůd a hodnocení zaváděných genotypů pšenice, ječmene, kukuřice, čočky, cizrny a fazolí s cílem jejich adaptace jako vhodných odrůd pro místní prostředí
- Hodnocení řepy, slunečnice a sóji s cílem zavést vhodné odrůdy v Sýrii
- Nalezení integrovaného balíčku pro každou plodinu (vhodný termín setí, způsob setí, hloubka setí, zemědělský cyklus atd.)
- Poskytnutí schválených odrůd Generální organizaci pro množení osiva k rozmnožování a distribuci zemědělcům
Oddělení výzkumu ochrany rostlin:
- Provádění taxonomických, environmentálních a biologických studií a výzkum zemědělských škůdců (hmyz, choroby, byliny, roztoči, hlodavci, hadi a další)
- Příprava programů biologické ochrany a způsobů jejich aplikace
- Programy integrované ochrany proti škůdcům (zemědělské ošetření, chemické a biologické pesticidy, fyzikální ošetření, rostlinné extrakty…)
- Programy racionalizace preventivních postřiků prostřednictvím předpovědí výskytu škůdců
- Studium zemědělských ošetření, rostlinných extraktů a jejich úlohy při omezování výskytu zemědělských škůdců
- Inventarizace, klasifikace a chov vitálních nepřátel zemědělských škůdců a studium jejich účinnosti při regulaci.
- Zapojení vitálních nepřátel zemědělských škůdců do integrovaných kontrolních programů
Oddělení pro výzkum bavlny:
- Vývoj nových odrůd vhodných pro oblasti pěstování bavlny
- Poskytování schválených odrůd Generální organizaci pro množení osiva
- Integrovaná kontrola pěstování bavlny
- Vhodná zemědělská ošetření bavlníku včetně mechanizace.
Oddělení zahradnického výzkumu:
- Rozvoj pěstování a produkce ovocných stromů, zeleniny a dalších zahradnických rostlin v rámci zemědělského plánování
- Vypracování zemědělské mapy pro rozšíření druhů a odrůd ovocných stromů a zeleniny
- Vývoj nových druhů a odrůd vhodných pro syrské prostředí s dobrými výrobními a obchodními specifikacemi
- Charakterizace a hodnocení genotypů a místních odrůd, provádění výzkumu genetického zlepšování, jejich využívání ve šlechtitelských programech
- Inventarizace původu ovocných stromů, zeleniny, léčivých a kvetoucích rostlin a jejich shromažďování v genetických fondech
- Studium zemědělských transakcí, zvyšování produktivity, zlepšování specifikací a kvality produktů a snižování výrobních nákladů a posklizňových transakcí
- Zavádění nových druhů a odrůd a provádění výzkumu z hlediska jejich vlastností a míry přizpůsobení
- Poskytování spolehlivých prostředků a odrůd, které jsou prosté virových chorob, školkám
- Inventarizace, klasifikace, šlechtění a produkce vitálních nepřátel různých škůdců citrusů, oliv, jablek a dalších plodin ve spolupráci s oddělením prevence
Oddělení výzkumu hospodářských zvířat:
- Chov, péče a zlepšování genetického stavu domácích zvířat
- Krmení, zajišťování krmiv a pastvin
- Fyziologie zvířat a biotechnologie
- Zdraví zvířat
- Přenos technologií a provádění některých poradenských činností
Výzkumné oddělení pro ekonomické a sociální studie:
- Ekonomika rostlinné a živočišné zemědělské výroby a optimální využití zemědělských zdrojů
- Řízení zemědělských podniků a zemědělský marketing
- Hodnocení projektů a studie proveditelnosti
- Analýza zemědělské politiky
- Rozvoj venkova, posílení postavení venkovských žen a snižování chudoby
- Investování výsledků zemědělského vědeckého výzkumu prostřednictvím aplikace a osvojování zemědělských technologií a identifikace nejdůležitějších problémů a obtíží
Sekce genetiky:
- Sběr, dokumentace a množení genetických zdrojů
- Hodnocení, charakterizace a studium vstupů a jejich množení
Oddělení výzkumu potravinářských technologií:
- Stanovení kvality produkce potravinářských zemědělských produktů
- Řešení výrobních problémů vyskytujících se v zemědělsko-potravinářském průmyslu
- Popis zemědělských potravinářských výrobků, které nesou zeměpisné označení
- Bezpečnost zemědělských potravinářských výrobků
Oddělení biotechnologického výzkumu:
- Molekulární charakterizace, genetické určení a studium genetických variací významných hospodářských rostlin (pšenice, ovocné stromy, zelenina, léčivé rostliny…)
- Biochemická charakterizace některých odrůd měkké pšenice s cílem určit nejlepší z hlediska kvality a výroby chleba
- Mikro-vegetativní množení několika hospodářsky významných druhů rostlin
- Vývoj technologie genetických modifikací s využitím genů pro odolnost vůči chorobám a stresům prostředí za účelem produkce geneticky modifikovaných rostlin
- Zjišťování přítomnosti geneticky modifikovaných materiálů v některých produktech na syrských lokálních trzích
Jakou úlohu sehrává vědecký výzkum v podpoře rozvoje zemědělství?
BR: Úřad hraje významnou roli v rozvoji zemědělského produktu vzhledem k obtížným hospodářským a zemědělským podmínkám, kterými země prochází, a vzhledem k vysokým životním nákladům. Ministerstvo zemědělství je zodpovědné za zajištění rozvoje zemědělství a venkova v Sýrii. K dosažení tohoto cíle se opírá o dva postupy:
- Výkonný postup, který představují výkonné orgány přidružené k ministerstvu
- Výzkumný postup reprezentovaný Generálním úřadem pro vědecký zemědělský výzkum, a to vzhledem k velkému významu výsledků zemědělského výzkumu pro zlepšení zemědělské produkce co do množství a kvality a pro ochranu přírodních a zemědělských zdrojů
Děkujeme za rozhovor a doufáme, že si budeme moci znovu promluvit o dalších podrobnostech týkajících se činnosti Generálního úřadu pro zemědělský výzkum.
Děkujeme a zdravíme čtenáře vašeho media i všechny přátele v České republice.
Rozhovor pořídil a zaznamenal náš damašský korespondent Júnus an-Násir.
الهيئة العامة للبحوث العلمية الزراعية أحد الروافد الداعمة للتنمية الزراعية في سورية
دمشق- يونس أحمد الناصر
من أهم مسؤوليات التنمية الزراعية أن تضمن نمواً زراعياً يتوازن مع ضغط النمو السكاني والمتطلبات المتزايدة، وتتميز سورية بتنوع البيئات الزراعية الملائمة لمختلف أنواع الزراعات المنتشرة في حوض البحر الأبيض المتوسط، إضافة إلى التنوع في الإنتاج الزراعي بشقيه النباتي والحيواني بما يلبي حاجة الاستهلاك المحلي والتصنيع والتصدير.
وتسعى الحكومة السورية إلى تحسين كفاءة استخدام الموارد الزراعية من خلال تقديم الخدمات المساعدة (البحوث العلمية الزراعية – استصلاح الأراضي – مشاريع التنمية الريفية – الإرشاد – التعليم – التأهيل والتدريب- توفير الغراس المثمرة والحراجية ……) والاستثمارات الحكومية وتحسين ظروف الإنتاج والاستثمار الزراعي بشقيه النباتي والحيواني بما يتناسب مع أهداف التنمية المستدامة في القطر من أجل تحقيق القدر الكافي من الغذاء الذي يلبي متطلبات الأمن الغذائي والصناعات الوطنية ، وتشغيل اليد العاملة، وتحقيق فائضاً للتصدير.
ولكن في نفس الوقت توجد هناك تحديات تواجه تطور القطاع الزراعي والتي تتطلب المزيد من تطبيقات البحث العلمي الزراعي ومن خلال التعاون مع الوزارات الأخرى ذات العلاقة.
لا تزال الموارد الأرضية تعاني من الكثير من التحديات كتعرض بعض أجزاء الأراضي لفقدان الخصوبة والتملح والتدهور، أضف لذلك التغيرات المناخية الحاصلة من جفاف وقلة الهطولات المطرية إضافة إلى العامل البشري وعمليات التكثيف الزراعي وتفتت الحيازات الزراعية إلى حدود تعيق الاستثمار والمكننة.
وبغية المحافظة على الموارد المائية والتقليل من العجز المائي يجب التركيز على استخدام تقانات الري الحديث وتقانات حصاد المياه واستنباط الأصناف المتحملة للجفاف والأقل استخداماً للمياه والاعتماد على الدورات الزراعية.
تحتل تنمية القطاع الزراعي أهمية كبيرة في أولويات التنمية الاقتصادية والاجتماعية في سورية. وازدادت أهمية تنمية الاستثمارات الزراعية في السنوات الأخيرة لتحقيق الأمن الغذائي والحد من اتساع الفجوة الغذائية بين العرض والطلب وتعويض النقص في الموارد النفطية. حيث كان اهتمام الحكومة موجها لزيادة الاستثمارات الزراعية التي من شأنها دعم البنية التحتية الزراعية من خلال إقامة السدود وشبكات الري العامة واستصلاح الأراضي ودعم البحث العلمي الزراعي وإقامة الطرقات الزراعية …الخ.
تعتبر الهيئة العامة للبحوث العلمية الزراعية أحد الروافد الداعمة للتنمية الزراعية في سورية.
و للاطلاع على عمل الهيئة توجهنا إلى مقرها في دمشق و التقينا في لقاء مشترك مع السادة:
الدكتور بهاء الرهبان – معاون مدير عام الهيئة العامة للبحوث العملية الزراعية ومدير إدارة بحوث وقاية النبات
الدكتور منهل الزعبي – مدير إدارة بحوث الموارد الطبيعية
و كان لنا معهم الحوار التالي :
السؤال الأول : الدكتور بهاء الرهبان و الدكتور منهل الزعبي نشكركم لحسن استقبالكم و ابتسامتكم اللطيفة و أنقل لكم تحيات إدارة موقع إعادة إعمار سورية التشيكي و من خلالكم لكل العاملين في الهيئة العامة للبحوث العلمية الزراعية ووزارة الزراعة.
وسؤالنا الأول للدكتور بهاء الرهبان هو:
ماذا تحدثنا عن الهيئة العامة للبحوث العلمية الزراعية كتعريف بهذه الهيئة؟
الجواب: هي هيئة ذات شخصية اعتبارية منحها المرسوم 24 لعام 2012 الاستقلال المالي والإداري والارتباط المباشر مع السيد وزير الزراعة والاصلاح الزراعي (رئيس مجلس الادارة).
و مجالات عملها هي تخطيط وتنفيذ الأبحاث التطبيقية والأكاديمية لحل المشكلات الزراعية وتحقيق أفضل كفاءة إنتاجية كمية ونوعية وصولاً للأمن الغذائي الوطني، ورفع القدرة التنافسية للمنتجات الزراعية في بيئة صحية تضمن صيانة وتطوير واستدامة الموارد الطبيعية من خلال موارد بشرية علمية وفنية تتمتع بالأخلاقيات وبأفضل مستويات الكفاءة والمهنية وروح العطاء والتشاركية للمساهمة في بناء اقتصاد الوفرة والرفاه، إذ يؤدي ذلك إلى تحسين الإنتاج الزراعي النباتي والحيواني والإنتاجية في وحدة المساحة وتقليل تكاليف الإنتاج وتحسين النوعية والمحافظة على الموارد الطبيعية الزراعية والتنمية الزراعية المستدامة في ضوء التغيرات المناخية وظروف الجفاف في سورية والمنطقة العربية و المساهمة بتنفيذ الاستراتيجيات العامة للزراعـة في سورية و التي تتمثل بما يلي :
1- تحقيق الأمن الغذائي وتوفير حاجة الاستهلاك الوطني من السلع الغذائية الحياتية.
2- استدامة الموارد الطبيعية (أرض، مياه، غابات، مراعي) والاستثمار الاقتصادي المرشد لها، والمحافظة عليها من التدهور والاستنزاف والتلوث.
3- تسويق المنتجات الزراعية.
4- توسيع دور النظام المصرفي في التمويل والتأمين والضمان الزراعي.
5- الحد من الفقر بتنمية ريفية شاملة تساهم في تحسين دخول المنتجين وتكامل سياسات التنمية مع القطاعات الأخرى.
وقد حددت أهداف الهيئة العامة للبحوث العلمية الزراعية ومهامها بتطوير البحث الزراعي من خلال دراسة الوضع الراهن للزراعة في سورية، وتحديد المشاكل وإمكانيات التطوير، ووضع استراتيجيات بحوث طويلة الأمد وخطط عمل مرحلية لرفع الإنتاجية الزراعية وتحسين نوعية المنتجات الزراعية، وخفض تكاليف الإنتاج والمحافظة على الموارد الطبيعية الزراعية وتطويرها، وتطوير القدرات الفنية والعلمية للباحثين، وإقامة علاقات علمية وشراكات مع مراكز البحوث الزراعية العربية والدولية والأجنبية ومع كافة الجهات العلمية السورية والجهات المستفيدة من نتائج البحوث الزراعية، وتنفيذ مشاريع بحوث متطورة وخاصة في مجالات بحوث التقانات الحيوية والري الحديث والإنتاج الحيواني ومواصفات المنتجات الزراعية والزراعة العضوية، وربط البحوث الزراعية مع أجهزة التخطيط والإرشاد الزراعي والفلاحين والقطاع الخاص بما يمكن من التسريع بتطبيق نتائج البحوث الزراعية وربطها مع التنمية الزراعية والاقتصادية الشاملة.
السؤال الثاني للدكتور بهاء الرهبان هو: هل لديكم بنية تحتية قادرة على تنفيذ المهام المطلوبة منكم وهل لديكم الكوادر اللازمة للقيام بذلك؟
الجواب: نعم، تتوفر لدى هيئة البحوث الزراعية بنى تحتية متعددة في المراكز التابعة لها، وأطر علمية قادرة على تخطيط وتنفيذ الأنشطة البحثية بروح الفريق وصولاً إلى الحلول المطلوبة لمشكلات القطاع الزراعي والتنمية الريفية.
السؤال الثالث للدكتور منهل الزعبي:
لو تكرمتم بإعلامنا حول محاور البحث العلمي في الهيئة العامة للبحوث العلمية الزراعية
الجواب: محاور البحث العلمي في الهيئة العامة للبحوث العلمية الزراعية حسب الادارات المتخصصة في الهيئة تتمثل بما يلي :
إدارة بحوث الموارد الطبيعية:
– الإدارة المتكاملة والمستدامة للموارد الطبيعية للأغراض الزراعية.
– زيادة الإنتاج الزراعي من خلال تحسين كفاءة استخدام المدخلات الزراعية.
– إيجاد المعايير القياسية لاستخدام المياه غير التقليدية في الري الزراعي.
– مكافحة التصحر وتثبيت الكثبان الرملية والحد من الانجراف المائي والريحي للتربة.
– إيجاد المعادلات السمادية المتوازنة لكافة الزراعات في الظروف المناخية المختلفة.
– ترشيد وتحسين كفاءة استخدام الأسمدة المختلفة.
– تنمية وتطوير الغابات والمناطق الحراجية والمراعي.
– استخدام النمذجة الرياضية في إدارة الموارد الطبيعية.
– رفع الكفاءة العلمية للباحثين من خلال تنفيذ برامج التدريب الداخلي والخارجي والإيفادات الدراسية على مستوى الدبلوم والماجستير والدكتوراه.
– تقديم الخدمات الفنية الإرشادية في مجال إدارة وترشيد استخدامات الموارد الطبيعية من خلال تقديم حزمة تكنولوجية متكاملة للفلاحين والمزارعين.
إدارة بحوث المحاصيل:
– استنباط أصناف وتقييم طرز وراثية مدخلة من القمح – الشعير – ذرة – العدس -الحمص – الفول من أجل اعتمادها كأصناف ملائمة للبيئة المحلية.
– تقييم مدخلات من الشوندر – عباد الشمس – فول الصويا لاعتماد الملائم منها في الزراعة في سورية.
– إيجاد الحزمة المتكاملة لكل محصول (موعد الزراعة المناسب – طريقة الزراعة – معدل البذار – عمق البذار-الدورة الزراعية …).
– تزويد المؤسسة العامة لإكثار البذار بنويات الأصناف المعتمدة لإكثارها وتوزيعها على المزارعين.
إدارة بحوث وقاية النبات
-إجراء الدراسات والبحوث التصنيفية والبيئية والحيوية للآفات الزراعية (حشرات، أمراض، أعشاب، أكاروسات، قوارض، نيماتودا، الآفات الزراعية الأخرى).
– إعداد برامج المكافحة الحيوية وسبل تطبيقها.
– برامج الإدارة المتكاملة للآفات (أعداء حيوية، معاملات زراعية، مبيدات كيميائية وحيوية، معاملات فيزيائية، مستخلصات نباتية…).
– برامج ترشيد الرش الوقائي من خلال اعداد برامج التنبؤ لظهور الآفات.
– دراسة المعاملات الزراعية، والمستخلصات النباتية ودورها في الحد من الآفات الزراعية.
– حصر وتصنيف وتربية الأعداء الحيوية للآفات الزراعية ودراسة كفاءتها في المكافحة.
– إحداث وحدات لإنتاج الأعداء الحيوية ذات الأهمية الاقتصادية، وإدراجها ضمن برامج المكافحة المتكاملة.
– دراسة الحشرات النافعة كالنحل ودودة الحرير وآفاتها وطرائق مكافحة هذه الآفات.
إدارة بحوث القطن:
– استنباط أصناف جديدة ملائمة لمناطق زراعة القطن.
– تزويد المؤسسة العامة لإكثار البذار بنويات الأصناف المعتمدة.
– المكافحة المتكاملة لمحصول القطن.
– المعاملات الزراعية المناسبة لمحصول القطن بما فيها المكننة.
إدارة بحوث البستنة:
– تطوير زراعة وإنتاج الأشجار المثمرة والخضار والنباتات البستانية الأخرى بما يخدم خطط التنمية الزراعية.
– تنشيط الزراعة العضوية أشجار مثمرة – خضار-نباتات طبية) للتوصل لمنتج سليم من الناحية الصحية.
– وضع خريطة زراعية لانتشار أنواع وأصناف الأشجار المثمرة والخضار ومناطق التوسع الملائمة.
– استنباط أصول وأصناف جديدة ملائمة للبيئة السورية ذات مواصفات إنتاجية وتسويقية جيدة.
– توصيف وتقييم الطراز الوراثية والأصناف المحلية وإجراء بحوث التحسين الوراثي لها والاستفادة منها في برامج التربية.
– حصر الأصول البرية لأشجار الفاكهة والخضار والنباتات الطبية والزهرية وجمعها في المجمعات الوراثية.
– دراسة المعاملات الزراعية والزيادة الإنتاجية وتحسين مواصفات المنتج وجودته وخفض تكاليف إنتاجه ومعاملات ما بعد الحصاد.
– إدخال أنواع وأصناف جديدة وإجراء بحوث لدراستها من حيث مواصفاتها ومدى تأقلمها.
– تزويد المشاتل بالأصول والأصناف الموثوقة الخالية من الأمراض الفيروسية.
– حصر وتصنيف وتربية وإنتاج الأعداء الحيوية لمختلف آفات الحمضيات والزيتون والتفاحيات وغيرها بالتعاون مع إدارة الوقاية.
إدارة بحوث الثروة الحيوانية:
– التربية والرعاية والتحسين الوراثي للحيوانات المحلية.
– التغذية والأعلاف والمراعي.
– فيزيولوجيا الحيوان والتقانات الحيوية.
– الصحة الحيوانية.
– نقل التقانة وتنفيذ بعض الأعمال الإرشادية.
إدارة بحوث الدراسات الاقتصادية والاجتماعية:
– اقتصاديات الإنتاج الزراعي النباتي والحيواني والاستخدام الأمثل للموارد الزراعية.
– إدارة المزارع والتسويق الزراعي.
– تقييم المشاريع ودراسات الجدوى.
– تحليل السياسات الزراعية.
– التنمية الريفية وتمكين المرأة الريفية والحد من الفقر.
– استثمار نتائج البحوث العلمية الزراعية من خلال تطبيق وتبني التقانات الزراعية وتحديد أهم المشاكل والصعوبات.
– الفجوة الإنتاجية بين البحوث والمزارعين.
قسم الأصول الوراثية:
– جمع الموارد الوراثية وتوثيقها وإكثارها.
– تقييم وتوصيف ودراسة المدخلات وإكثارها.
قسم بحوث تكنولوجيا الأغذية:
– تحديد جودة إنتاج المنتجات الزراعية الغذائية.
– حل المشاكل التصنيعية التي تصادف قطاع صناعة المواد الغذائية الزراعية.
– توصيف المنتجات الزراعية الغذائية التي تحمل مؤشراً جغرافياً.
– سلامة المنتجات الزراعية الغذائية.
قسم بحوث التقانة الحيوية:
– التوصيف الجزيئي وتحديد البصمة الوراثية ودراسة التباينات الوراثية للنباتات الاقتصادية الهامة (القمح وأشجار الفاكهة والخضار والنباتات الطبية والنباتات الرعوية).
– التوصيف البيوكيميائي لبعض أصناف القمح الطري لتحديد أفضلها من حيث النوعية وصناعة الخبز.
– الإكثار الخضري الدقيق للعديد من الأنواع النباتية الهامة اقتصادياً.
– تطوير تقنية التحوير الوراثي باستخدام مورثات المقاومة للأمراض والإجهادات البيئية من أجل إنتاج النباتات المهندسة وراثياً.
– الكشف عن وجود مواد معدلة وراثياً في بعض المنتجات الموجودة في الأسواق المحلية السورية.
السؤال الرابع: الدكتور بهاء, لو تحدثنا قليلاً حول دور البحوث العلمية الزراعية في تعزيز التنمية الزراعية لو تكرمتم.
الجواب: كان للهيئة دور كبير في تطوير المنتج الزراعي في ظل الظروف الاقتصادية والزراعية الصعبة التي تعيشها البلاد وفي ظل ارتفاع تكاليف المعيشة، وفق ما يلي:
تعتبر وزارة الزراعة المسؤولة عن إحداث التنمية الزراعية والريفية في سورية، ولتحقيق هذه الغاية فهي تعتمد على مسارين:
1- المسار التنفيذي الذي تمثله الجهات التنفيذية التابعة للوزارة.
2- المسار البحثي الذي تمثله الهيئة العامة للبحوث العلمية الزراعية، لما لنتائج البحوث الزراعية من أهمية بالغة في تحسين الإنتاج الزراعي كماً ونوعاً وحماية الموارد الطبيعية والزراعية.
– شكرا لكم على أمل لقاءات أخرى نتحدث من خلالها على تفاصيل أكثر عن مجالات عمل الهيئة العامة للبحوث الزراعية
– شكرا لكم ومن خلالكم لقراء وسيلتكم الاعلامية والشعب التشيكي الصديق.
