Syřané ve všech provinciích prožívají v dnešních dnech slavnostní atmosféru spjatou s vítězstvím, kterého proti všem úkladům a snahám o rozložení jejich země dosáhli pod vedením svého prezidenta doktora Baššára al-Asada. Díky jeho neoblomnosti mohla Syrská arabská armáda s přímou pomoci svých ruských a íránských spojenců osvobodit převážnou část syrského území. Nepřímo se na tomto vítězství podílely i spřátelené země, které se Sýrií nezpřetrhaly vztahy a ponechaly otevřená svá zastupitelství v Damašku – mezi ně se vedle zemí skupiny BRICS počítá také Česká republika.
Syřany dlouhá léta vyčerpává dusivá ekonomická blokáda ze strany Američanů a jejich spojenců v podobě nespravedlivého „Caesar Act“ i sankcí, které mu předcházely. K aktuálně probíhajícím prezidentským volbám vzhlíží mnoho Syřanů s optimismem a nadějemi, že by se země mohla konečně vymanit z následků války a obležení. Po dlouhých letech nekončící trpělivosti a odhodlání představují lidové hlasování pomyslný milník svědčící o návratu bezpečí a stability do země.
Abychom se pobavili o probíhajících volbách a právních procedurách, které je provázejí, domluvili jsme si schůzku s ředitelem parlamentního oddělení informací panem Nádžím Ubajdem.
Pane Nádží, mohl byste, prosím, objasnit českým čtenářům našich stránek ústavně dané procedury provázející volbu prezidenta Syrské arabské republiky?
V první řadě dovolte, abych vás přivítal a vaším prostřednictvím pozdravil naše přátele v České republice na úrovni státních představitelů i běžných občanů. K vaší otázce: je ústavně danou povinností, aby předseda parlamentu vyhlásil prezidentské volby v momentě, kdy se volební období stávajícího prezidenta chýlí ke konci. To se stalo. Na 18. dubna byla svolána zvláštní schůze parlamentu, kde jeho předseda otevřel možnost registrace pro prezidentské kandidáty během následujících deseti dní. Kandidáti se tak mohli registrovat do středy 28. dubna do konce pracovní doby veřejných institucí. Předseda parlamentu zároveň ve svém projevu vyzval všechny Syřany, ať doma či v zahraničí, aby využili svého ústavního práva a zvolili prezidenta. Datum hlasování bylo pro Syřany v zahraničí stanoveno na čtvrtek 20. května na syrských ambasádách od sedmi hodin ráno do sedmi večer lokálního času. Přímo v Sýrii pak budou občané volit ve středu 26. května taktéž od sedmi do sedmi. Registrační žádosti měly dorazit v uvedené lhůtě na Nejvyšší ústavní soud. Poté měli poslanci právo některého z kandidátů podpořit. K ústavnímu soudu dorazilo celkem 51 žádostí, z nichž nakonec prošli tři finální kandidáti. Vedle stávajícího prezidenta a zemského tajemníka Socialistické strany arabské obrody Baššára al-Asada jsou jimi Abdulláh Sallúm Abdulláh, někdejší generální tajemník Socialistické unionistické strany, a Mahmúd Ahmad Marʽí, jeden z předních představitelů domácí syrské opozice, ředitel Syrské arabské organizace pro lidská práva, generální tajemník Opoziční demokratické fronty a někdejší generální tajemník Výboru národní demokratické akce, který byl součástí domácí opoziční delegace na jednáních v Ženevě.
Můžete, prosím, detailněji popsat, co následovalo po právní stránce poté, kdy dorazily kandidátské žádosti k ústavnímu soudu?
V souladu s pravidly stanovenými ústavou a obecným volebním zákonem začali 20. dubna v rámci tajné procedury členové parlamentu dávat písemnou podporu přihlášeným kandidátům. Podpora se dává na zvláštním papíru, který vydává předseda parlamentu, a každý poslanec může v souladu se svým vědomím a svědomím podpořit preferovaného kandidáta. Zapečetěná obálka je pak vložena do speciální urny, vše probíhá zcela transparentně. Poté, kdy bylo toto hlasování uzavřeno, urnu převzal Nejvyšší ústavní soud, který vyhodnotil hlasování a srovnal je s údaji předanými předsedou parlamentu, aby 3. května vyhlásil jména kandidátů, jejichž žádosti byly akceptovány, tedy splňovaly veškeré ústavní a právní požadavky. Odmítnutí kandidáti měli tři dny na podání odvolání, poté následovala třídenní lhůta pro posouzení jejich stížností. Nutno uvést, že jednou z podmínek je, aby měl žadatel o nominaci písemnou podporu minimálně pětatřiceti poslanců pro svoji kandidaturu, přičemž žádný z poslanců nemůže podpořit více než jednoho kandidáta. Konečný seznam kandidátů vydal Nejvyšší ústavní soud 10. května s tím, že přihlášky vyřazených žadatelů „nesplňují podmínky stanovené ústavou a zákonem“. Jak bylo řečeno, volby na zastupitelstvech proběhly v souladu s obecným volebním zákonem z března 2014 ve čtvrtek 20. května od sedmé ráno do sedmé večer místního času, přičemž v případě vysoké volební účasti měly ambasády možnost prodloužit možnost hlasovat o pět hodin. Samo hlasování v Sýrii proběhne ve středu 26. května, kdy budou moci oprávnění voliči hlasovat rovněž od sedmi do sedmi, v případě potřeby pak může podle článku 64 obecného volebního zákona prodloužit ústřední hlasovací komise volby o pět hodin buď ve všech nebo jen v některých volebních místnostech.
Jakým způsobem je zajištěno, aby mohl syrský občan, ať již doma či v zahraničí, svobodně odvolit?
Jakmile volič vstoupí do volební místnosti, člen volební komise zkontroluje jeho průkaz totožnosti a předá mu obálku a list se jmény a fotografiemi všech tří kandidátů. Hlasování probíhá tajně za plentou, kam vstupuje volič samostatně a kde vyjádří svůj postoj vyplněním prázdného políčka pod jménem a fotografií kandidáta, kterého upřednostňuje. Vyplněný list pak vloží do obálky, vyjde zpoza plenty a obálku vloží do volební urny. Volič namáčí prst do inkoustu, je pečlivě zaznamenáno jeho národní číslo, jakýkoliv nezřetelně označený volební list je považovaný za neplatný. Volební místnosti na území Syrské arabské republiky se uzavřou v případě prodloužení nejpozději o půlnoci z 26. na 27. května. Volební komise následně spočítají počty uzavřených obálek v každé z uren a porovnají je s počty voličů ve volebních seznamech. Následně je za přítomnosti zmocněnců jednotlivých kandidátů zahájen přepočet hlasů. Je zaznamenán protokol o výsledcích, který se neprodleně předá ústavnímu podvýboru, volební urna je předána policejním úředníkům. Podvýbor pošle protokol Nejvyššímu ústavnímu výboru a po kompletaci veškerého sčítání jsou výsledky předány Nejvyššímu ústavnímu soudu. Předpokládá se, že 27. května mluvčí Nejvyššího ústavního soudu oznámí výsledek voleb včetně údajů o celkovém počtu voličů doma i v zahraničí, procentu volební účasti ve vztahu k oprávněným voličům, i procentech hlasů, která získali jednotliví kandidáti. Jméno vítězného kandidáta, který získal absolutní většinu hlasů a který povládne v následujícím volebním období, oznámí v souladu se článkem 86 Ústavy Syrské arabské republiky předseda parlamentu na tiskové konferenci ještě 27. května večer, přičemž uvede počty oprávněných voličů, celkový počet odevzdaných hlasů včetně údaje o neplatných hlasech a počty hlasů získané jednotlivými kandidáty. Poslední fází voleb bude slib nově zvoleného prezidenta republiky, který bude skládat 16. července.
Jak hodnotíte dosavadní průběh voleb?
V metropoli i v guvernorátech proběhly volební kampaně všech tří kandidátů, přičemž vláda ani oficiální úřady do nich nijak nezasahovaly. Byl kladen důraz na to, aby média vystupovala nestranně a poskytla všem kandidátům odpovídající prostor, aby mohli představit voličům své volební programy. Podle našich pozorování, alespoň co se týče hlavního města, je současný prezident doktor Baššár al-Asad nejpravděpodobnějším vítězem, přičemž by měl vyhrát s výrazným náskokem.
Z Damašku pro Rebuildsyria.cz náš syrský dopisovatel Júnus Ahmad an-Násir
سورية تنتخب رئيسها
دمشق – يونس أحمد الناصر
يعيش السوريون هذه الأيام في أجواء احتفالية بما يسمونه (استحقاق النصر 2021) أي -انتصارهم على مشروع التفتيت بقيادة رئيسهم الدكتور بشار الأسد الذي يقدرون له صموده في وجه المؤامرة التي استهدفت سورية و قيادته للجيش العربي السوري الذي حرر مناطق واسعة من البلاد بدعم مباشر من حلفائه الأوفياء و أعني روسيا و إيران و غير مباشر من كل الدول الصديقة التي أبقت سفاراتها مفتوحة في سورية و منها جمهورية التشيك الصديقة و دول بريكس – تشهدها كل المحافظات السورية.سنوات طويلة عاشها السوريين في ظروف حصار اقتصادي خانق فرضته أمريكا و حلفائها و أعني قانون سيزر الأمريكي الظالم و ما قبل سيزر و التي أرهقت السوريينو يرى كثير من السوريين بأن الانتخابات الدستورية الحالية لمنصب رئيس الجمهورية نافذة أمل لخروج سورية من نفق الحرب و الحصار و تتويجا لهم و لقيادتهم السياسية بعد سنوات الصبر الطويلة و عودة الأمن و الاستقرار للبلاد .للحديث عن الانتخابات التي تجري حالياً و إجراءاتها القانونية التقينا السيد ناجي عبيد مدير الإعلام في مجلس الشعب و كان لنا معه الحوار التالي :
السؤال الأول : سيد ناجي , نرجو أن توضح لقراء موقع إعادة الإعمار التشيكي الإجراءات الدستورية لانتخاب رئيس الجمهورية العربية السورية .
الجواب : أرحب بكم و أتوجه بالحية من خلالكم لجمهورية التشيك الصديقة شعبا و حكومة و بالعودة لسؤالكم نبين ما يلي :مع بداية هذا الدور التشريعي (الثالث) ستنتهي مدة الولاية الدستورية لرئيس الجمهورية وبحسب الدستور يجب على رئيس مجلس الشعب أن يدعو لانتخابات رئاسة الجمهورية وهذا ما تم وفق ما يلي :
• تمت الدعوة لعقد جلسة استثنائية عبر قرار مكتب مجلس الشعب رقم /126/ تاريخ 13/4/2021 المتضمن دعوة مجلس الشعب إلى عقد جلسة استثنائية تبدأ من الساعة الثانية عشر من ظهر يوم الأحد السادس من رمضان 1442 هـ الموافق للثامن عشر من نيسان 2021 م
• أعلن رئيس مجلس الشعب خلال الجلسة الأولى من الدورة الاستثنائية الثانية فتح باب الترشح للانتخابات الرئاسية تطبيقاً لأحكام الدستور اعتباراً من يوم الاثنين الـ 19 من نيسان ودعا الراغبين بالترشح إلى تقديم طلبات الترشيح إلى المحكمة الدستورية العليا خلال مدة 10 أيام تنتهي بنهاية الدوام الرسمي من يوم الأربعاء الـ 28 من نيسان 2021
• ودعا السيد رئيس مجلس الشعب في كلمته مواطني الجمهورية العربية السورية في الداخل والخارج لممارسة حقهم في انتخاب رئيس الجمهورية العربية السورية وحدد موعد الاقتراع للمواطنين السوريين غير المقيمين على الأراضي السورية في السفارات السورية يوم الخميس الواقع في الـ 20 من أيار لعام 2021 بدءاً من الساعة السابعة صباحاً وحتى السابعة مساء حسب التوقيت المحلي للمدينة التي توجد فيها السفارة وللمواطنين السوريين المقيمين على الأراضي السورية يوم الأربعاء الواقع في الـ 26 من شهر أيار لعام 2021 ميلادي من الساعة السابعة صباحاً حتى الساعة السابعة مساء.
• بدأت المحكمة الدستورية العليا بتلقي الطلبات المقدمة من قبل المرشحين بالتزامن مع قيام المحكمة الدستورية العليا بإشعار مجلس الشعب بتقديم المرشحين لطلبات الترشح وذلك ليتسنى لأعضاء المجلس أخذ العلم بذلك لممارسة حقهم الدستوري فيما إذا رغبوا في تأييده.• وصل إلى المجلس 51 طالب ترشيح ومنهم :
• – عبدالله بن سلوم عبدالله والدته فريدة خلف تولد قزل مزرعة 4-3-1956 ( سياسي سوري من حزب الوحدويين الاشتراكيين و كان أمينا عاما لفرع ريف دمشق و عضوا للمكتب السياسي لهذا الحزب ) بطلب ترشيح نفسه لمنصب رئيس الجمهورية العربية السورية وسجل طلبه في السجل الخاص بالطلبات لدى المحكمة برقم 1 تاريخ 19-4-2021 .
• – بشار بن حافظ الأسد والدته أنيسة تولد دمشق في 11-9-1965 مسجل بالقيد العيلة خانة /67/ (الرئيس الحالي و الأمين القطري لحزب البعث العربي الاشتراكي ) بطلب ترشيح نفسه لمنصب رئيس الجمهورية العربية السورية وتم تسجيل طلبه في سجل المحكمة رقم /6/ص ر تاريخ 20-4-2021 .
• – محمود بن أحمد مرعي والدته كفا تولد تلفيتا في 18-6- 1957 مسجل بالقيد تلفيتا خانة رقم 54 ( يعد واحداً من أعضاء المعارضة السورية في الداخل، وأحد قيادييها البارزين حيث يترأس “المنظمة العربية السورية لحقوق الإنسان” إضافة إلى كونه الأمين العام لـ”الجبهة الديمقراطية المعارضة” بعد أن كان أميناً عاماً لـ”هيئة العمل الوطني الديمقراطي” ، كما أنه عضو في وفد المعارضة الداخلية إلى محادثات “جنيف”) بطلب ترشيح نفسه لمنصب رئيس الجمهورية وأرفق معه عدداً من الوثائق وتم تسجيل طلبه في سجل المحكمة رقم 11 ص.ر بتاريخ 22-4-2021 .
السؤال الثاني : الأستاذ ناجي عبيد : حبذا لو تحدثنا عن الإجراءات القانونية التي تلت وصول أسماء المرشحين من المحكمة الدستورية بالتفصيل .
الجواب : بكل سرور فما تم ووفقا لأحكام الدستور هو التالي :
• بدأ أعضاء مجلس الشعب بتاريخ 20 نيسان 2021 بمنح تأييدهم الخطي لطلبات المرشحين ويتم ذلك في الغرفة السرية وفق الأصول المنصوص عليها بأحكام الدستور وأحكام قانون الانتخابات العامة. حيث تمت هذه العملية داخل مكتب رئيس مجلس الشعب حيث يسجل عضو المجلس اسمه وتاريخ اليوم الذي تجري فيه عملية التأييد في سجل خاص ثم يأخذ ورقة تأييد خطي موقعة من رئيس المجلس و ممهورة بخاتم المجلس ويتوجه إلى غرفة سرية في داخلها لائحة بأسماء المترشحين لمنصب رئاسة الجمهورية العربية السورية.• يختار عضو مجلس الشعب مرشحه لمنصب الرئاسة وفق قناعاته الخاصة ويسجل اسمه في خانة مخصصة داخل ورقة التأييد التي حصل عليها من رئيس مجلس الشعب وعندما ينتهي يضع هذه الورقة ضمن ظرف خاص قبل أن يغلقه بلصاقة ليزرية لهذه الغاية ثم يضعها داخل صندوق شفاف.
• بعد إقفال باب الترشح للانتخابات الرئاسية بنهاية دوام يوم الأربعاء 28 نيسان 2021 وورود الصندوق من مجلس الشعب الحاوي على تأييد أعضاء مجلس الشعب بتاريخ 29 نيسان 2021 لمن تقدم بطلب ترشحه لمنصب رئاسة الجمهورية حيث تم تسليم الصندوق عبر حراسات مراسم مجلس الشعب من باب المجلس إلى أسواره .
• قامت الهيئة العامة للمحكمة الدستورية العليا بفتح الصندوق والمغلفات الموجودة بداخله وعدها ومطابقتها مع ما جاء في كتاب السيد رئيس مجلس الشعب الوارد مع الصندوق• وبعد اطلاعها على طلبات الترشح وتدقيقها وعقدها عدة جلسات لمدة خمسة أيام أعلنت المحكمة الدستورية العليا قبول طلبات الترشح المقدمة ورفض باقي طلبات الترشح المقدمة بالنظر لعدم استيفائها الشروط الدستورية والقانونية بتاريخ 3 أيار 2021 .
• منحت المحكمة الدستورية العليا الحق لمن رُفض طلب ترشحه التظلم أمام المحكمة الدستورية العليا خلال ثلاثة أيام وتستمر لمدة ثلاثة أيام بتت خلالها بطلبات التظلم
• دعت المحكمة الدستورية العليا ، المواطنين المؤيدين لأي من المرشحين الذين قبلت طلباتهم إلى عدم ممارسة أي نشاط أو مظاهر إعلامية أو إعلانية قبل صدور الإعلان النهائي لأسماء المقبولين. (و يشار إلى أنه لا يقبل طلب الترشح لمنصب رئاسة الجمهورية إلا إذا كان طالب الترشيح حاصلاً على تأييد خطي لترشيحه من خمسة وثلاثين عضوا على الأقل من أعضاء مجلس الشعب ولا يجوز لعضو المجلس أن يمنح تأييده إلا لمرشح واحد) .
• أعلنت المحكمة الدستورية العليا القائمة النهائية للمرشحين إلى الانتخابات بتاريخ 10 أيار 2021 ، مشيرة إلى استبعاد طلبات بعض المرشحين لأنه “لا تتوافر فيها الشروط المنصوص عليها في الدستور والقانون”.
• تبدأ الانتخابات الخارجية والداخلية في سفارات الجمهورية العربية السورية وحدد قانون الانتخابات العامة الصادر في آذار 2014، مقرات السفارات السورية في الخارج كمراكز حصرية للاقتراع في الانتخابات المقرر أن تنظم يوم 20 أيار 2021 فقط للسوريين المقيمين في الخارج، و26 أيار 2021 للسوريين المقيمين داخل البلاد ويستمر الاقتراع في السفارات حتى الساعة السابعة مساء بالتوقيت المحلي لكل بلد ويتم تمديده لخمس ساعات إضافية عند الضرورة ويمكن أن يتم الإعلان عن تمديدها يوم إضافي إذا كان الإقبال الكثيف .
• في الداخل السوري 26 أيار 2021 يتم دعوة الناخبين الذين يحق لهم الاقتراع ويعلن عن أرقامهم من لجنة الانتخابات العليا ويتم افتتاح المراكز الانتخابية أبوابها منذ السابعة لانتخاب رئيس للجمهورية العربية السورية لمدة سبع سنوات.
• وبحسب المادة 64 من قانون الانتخابات العامة، فإن فترة التصويت تبدأ في تمام السابعة من صباح اليوم وتستمر حتى السابعة مساءً، ويجوز بقرار من اللجنة العليا للانتخابات تمديد فترة الانتخاب لمدة 5 ساعات في مراكز الانتخاب كلها أو في بعضها.
• السؤال الثالث : سيد عبيد لو تكرمتم حدثنا عن الاجراءات المنصوص عليها لقيام الناخبين بالادلاء بأصواتهم بحرية في المراكز الانتخابية في الداخل و في السفارات السورية في الخارج .الجواب :
• لدى دخول الناخب إلى المركز الانتخابي يقوم عضو لجنة الانتخاب بالتأكد من البطاقة الشخصية للناخب ويسلمه مغلف اقتراع مختوماً وورقة واحدة تحوي أسماء وصور المرشحين الثلاثة وتتم عملية الاقتراع في الغرفة السرية حيث يدخل الناخب منفردا ويبدي رأيه بملء فراغ الدائرة الموجودة تحت اسم وصورة المرشح الذي يرغب بانتخابه بأي علامة أو إشارة ثم يضع ورقة الاقتراع ضمن المغلف المسلم إليه مع التأكيد أن أي ورقة لا تحمل إشارة واضحة بقلم الحبر تعتبر لاغية وأنه بعد خروج المقترع من الغرفة السرية يضع المغلف في الصندوق ويغمس إصبعه في( الحبر السري) ويقوم عضو اللجنة بتسجيل مفصل لهوية المقترع ورقمه الوطني في سجل انتخاب المركز.
• تغلق صناديق الاقتراع بجميع مراكز الانتخاب في الجمهورية العربية السورية في تمام الساعة 12 من ليل يوم الأربعاء 26 أيار 2021 في حال تمديد الانتخابات .
• تقوم بعدها لجان المراكز على إحصاء عدد المغلفات ومطابقتها مع عدد المقترعين في سجل الانتخاب في كل صندوق دون الاطلاع على مضمونها، ثم تبدأ عملية فرز الأصوات من قبل لجنة الانتخاب وبحضور وكلاء المرشحين وتنظم محضراً بالنتائج يرفع فوراً إلى اللجنة القضائية الفرعية مع الصندوق مرفقة بعناصر الشرطة وتقوم اللجنة الفرعية بإرسال المحضر إلى اللجنة القضائية العليا ويتم إعلان النتائج من قبل المحكمة الدستورية العليا حال انتهاء فرز الأصوات .
• بعد ذلك تنظم اللجنة محضراً إجماليا بعمليات فرز الأصوات في الانتخابات الرئاسية وترفعه إلى المحكمة الدستورية العليا.
• ويتوقع بتاريخ 27 أيار 2021 أن يعلن الناطق باسم المحكمة الدستورية العليا:• عدد المشاركين في عملية الانتخابات الرئاسية في الداخل والخارج
• نسبة المشاركة في عملية الانتخابات الرئاسية في الداخل والخارج
• نسبة الأوراق الباطلة التي تم شطبها خلال عملية الانتخابات الرئاسية
• الإعلان عن نسبة التصويت لكل مرشحوعن اسم المرشح الفائز لمنصب رئيس الجمهورية سيكون عن طريق مجلس الشعب.ح. المرحلة الثامنة الإعلان عن فوز المرشح بمنصب الرئاسة:حسب المادة 86 من دستور الجمهورية العربية السورية لعام 2012 يعلن رئيس مجلس الشعب السوري في مؤتمر صحفي ، فوز الحاصل على الأغلبية المطلقة بمنصب رئاسة الجمهورية لولاية دستورية جديدة ( بحصوله على الأغلبية المطلقة من أصوات الناخبين المشاركين في الانتخابات ) في مؤتمر صحفي من مجلس الشعب ليلة 27 أيار 2021ويقول بإعلانه أن المحكمة الدستورية العليا انتهت إلى النتيجة النهائية لانتخابات رئيس الجمهورية العربية السورية لعام 2014 وفق الآتي:
• يعيد تلاوة عدد الناخبين ممن يحق لهم الاقتراع داخل سورية وخارجها وعدد الناخبين الذين أدلوا بأصواتهم في الداخل والخارج والنسب المئوية وعدد الأوراق الباطلة .
• عدد الأصوات التي حصل عليها كل من المرشحين حسب التسلسل ويوضح رئيس المجلس أن إعلان النتائج جاء بموجب أحكام المادة 86 من الدستور والفقرة “ب” من المادة 79 من قانون الانتخابات العامة.وفي آخر مرحلة يقسم رئيس الجمهورية العربية السورية في 16 تموز 2021الحملات الإعلانية انتشرت في العاصمة و المحافظات السورية للمرشحين الثلاثة ( و هي تقدمة من مؤيدي المرشحين من الفعاليات الاقتصادية و الشعبية و لم تتدخل بها الحكومة ) مع التأكيد على وسائل الإعلام التزام الحيادية و فعلاً منحت المرشحين الآخرين فرصة الظهور على وسائل الإعلام المرئية و المسموعة لشرح برامجهم الانتخابية )و من مشاهداتنا في العاصمة السورية فإن الرئيس السوري الحالي الدكتور بشار الأسد هو الأوفر حظاً للفوز بهذه الانتخابات و بنسبة كبيرة .
